StrëtzebudStrëtzvigelchenStrëtzbéchsStrëtze(l)gebäcksstrëtzen, strutzenGestrëtzStrëtzer(t), Strutzer(t)Stribbes(chen)StrichstriktStriefStriefstriefsam, streefsemstriewenGestriefsstriewenStriewerStrigelstrigelenGestrigelsStrillesstrimmegStrippStritzstritzenstrizen, stritzenStroStrofStrofStrof- / strof-strofbarstrofexerzéierenstroffälleg-igStrofgeldStrofgesetzstrofversetzenstrofversetzenstrofenStrolStrolStroll, StrullStrollentubakStrolles, StrullesStrompelStrompelstrompen, strompelenStronkGestrénksstronkeg, -ig, strénkeg, -igstronzeg, -igStronzegkät, -keetstronzenGestronzStronzertStroossStroosse(n)-StroossebamStroosseboufStroossebeliichtongStroossenengelStroossefritzStroossenhouerStroossekaméidiStroossekandStroosselanterStroosseluuchtStroosseraiberStroossesäitStroosseschärStroossespëktakelStroossenStroossbuurgStroosshouschentstrotzenStroumstroumenStroumertStruckStrudderstrudderenStrudelStruewelstruewelenGestruewelsStruewelerStrueweleschstrulazeg, -igStrullesStrummStrummstrummeg, -igstrummenStrunz, Strunzel, StrunselstrunzstrunzenStrunzenStrunzkachelStruppStruppebuuscht | Strëtzebud (lok., abfällig) F.: «Mädchenpensionat»; 3) «Schwanzmeise» (Aegithalos caudatus) — dafür auch: Strëtzvigelchen M. (cf. Schwanzmäs) — cf. Sprëtz.
Strëtzbéchs F.: «unreifes Mädchen» — cf. Strëtz sub 2).
Strëtze(l)gebäcks N.: «Spritzkuchen» (Fastnachtsgebäck) — cf. Fuesent sub 3).
strëtzen, strutzen (Westen: stritzen) intr./trans. Verb.: 1) «in dünnem, starkem Strahl hervorspritzen (lassen)» — d'Waasser as duurch d' Lach am Faass (eraus-)gestrutzt — d'Blutt as gestrëtzt komm — da strëtz mer e Grapp voll dran! (spaßh. z. B. zum Wirt beim Füllen des Glases) — lok.: da looss de Bromme st.! (gieße Kaffee ein!) — dir fant keen, deen esou st. kann (beim Tabakkauen den Speichel [durch eine Zahnlücke] aus dem Munde spritzen); 2) «eilen» — da loosse mer st.! — do gestrëtzt kommen (eilig [heran-]kommen); 3) «begießen, bespritzen, beharnen» — en huet mech gestrëtzt (mit der Strëtz sub 1) — Abl.: Gestrëtz N.
Strëtzer(t), Strutzer(t) (Westen: Stritzert) M.: 1) a. «jem., der spritzt» (cf. Strëtz sub 1); b. «Penis»; c. «unreifer Knabe» (abfällig) — cf. Strëtz sub 2); d. (lok.) «Zapfhahn» — maach, datt de St. wëscht! (daß der Hahn zum Zapfen bereit ist); 2) «Durchfall».
Stribbes(chen) M.: «Dreikäsehoch» — cf. Sträbbes-chen, Kibberchen sub 1).
Strich (lok.) M. — s. Stréch.
strikt (st-, St-) Adj./Adv. — wie hd.
Strief I F.: «Strebe, schräge Stütze» (Balken, Mauer) — Zussetz.: Widderstrief (C).
Strief II M.: 1) «Liebfraubettstroh» (Achillea millefolium); 2) «wilder Sauerampfer» — cf. Moukesauerampel, Moukelambrout, Poppelkraut sub 1) (diese Pflanzen kommen in den Krautwisch).
striefsam, streefsem (C: striesem) Adj.: «strebsam».
striewen I (phV.: Nösl., Vianden: striäwwen, Mittelösl., Sauer: strewen, lok. Bodange [belg. Prov. Lux.]: striefen) trans./intr. Verb.: 1) «Streben setzen»; 2) «streben» — e strieft nëmmen derno fir zu Geld ze kommen — e strieft fir eraus (ze kommen) — substantiv.: säi St. (Striewes) as op Näischnotzegkät geriicht; 3) refl.: «sich sträuben» — en huet sech (dergéint) gestrieft, ma et konnt alles näischt déngen — Abl.: Gestriefs N. Zussetz.: ver-, widderstriewen.
striewen II trans./intr. Verb.: «durchstreifen» — en huet de ganze Bann gestrieft — en as duurch d'Géigend gestrieft — Zussetz.: duurchstriewen. [Bd. 4, S. 300]
Striewer M.: «Streber» (auch das hd. Wort: Streber, das stets pej. ist).
Strigel (-j-) M. — s. Stréil.
strigelen (-j-) trans. Verb.: 1) «striegeln»; 2) (Nösl.) «streicheln, liebkosen»; 3) «prügeln» — cf. stréilen — Abl.: Gestrigels N.
Strilles (lok.: Echt.) M.: «Dummkopf» — cf. Stilles.
strimmeg — s. strummeg.
Stripp M.: «Ampfer» (Rumex sp.) — cf. Strëpp sub 7)b., Strief sub 2).
Stritz (lok. Var.) F. — s. Strëtz.
stritzen (lok.) — s. strëtzen.
strizen, stritzen (Neol.) trans. Verb.: «strizen» (Mil.).
Stro (lok.) F. — s. Stra sub 1).
Strof I F.: «Strophe» — ech weess d'Strofe (scil.: vum Lidd) nët méi all auswenneg.
Strof II F.: «Strafe, Strafarbeit» — de Schoulmeeschter huet him eng (schrëftlech, déck) St. gin — zur St. schreifs de mer honnertmol ... — ech huelen d'St. mat a Kaf — hie krut d'St. geschenkt (Gefängnisstrafe) — eng St. ofsëtzen — alles muss séng St. hun — déi St. hues de der awer (selwer) gesicht — du gees nët mat, da's déng St.! — ech kann nët spille kommen, ech sin an der St. — 't as eng St. Gottes — Zussetz.: Geldstrof — cf. Bouss.
Strof- / strof- -bar Adj.: «strafbar»; -exerzéieren intr. Verb.: «strafexerzieren» (Mil.); -fälleg, -ig Adj.: «straffällig, strafbar» — du méchs dech st.; -geld N.: «Strafgeld» — cf. Bouss. -gesetz N.: «Strafgesetz» (für Strafgesetzbuch eher Code pénal). -versetzen trans. Verb.: «strafversetzen» (meist im Part. Prät.) — en as strofversat (gin) — dazu: Strofversetzung F.
strofen (Nösl. Konj. Prät.: strooft) trans. Verb.: 1) «(be-)strafen» — d'Kanner muss ee stéieren a st. — hien as gestrooft (gebousst) gin (wurde gerichtlich bestraft) — looss en, deen aarme Mann, en as gestrooft genuch! — dee brauch nët ze soen: Herrgott, strof mech! (er hat viel Unglück, Leid gehabt) — Beteuerung, Ausruf: Herrgott, strof mech! (Zus.: wann ech et war — auch: den Herrgott soll mech st.!) — ee Lige st. — ech hun en an enger Lige gestrooft (bei einer Lüge ertappt — C) — zu Kindern, die Grimassen schneiden, die Augen verdrehen: pass op, eiser Herrgott strooft dech, d'Gesiicht bleift der esou ston! 2) «übertreffen» — de Papp strooft haut nach säi Jong an alle Stécker — hie strooft s' all an der Aarbecht — Zussetz.: bestrofen.
Strol I F.: 1) — s. Stra sub 1); 2) «Striemen» (C).
Strol II M.: 1) «Strahl im Pferdehuf» — cf. Forschett II; 2) — für «Strahl» meist das Hd., gelegtl. im Pl.: Strolen.
Stroll, Strull (Dim. Strëllchen, Strillchen) F.: 1) «Eiszapfen» — eng St. Äis — cf. Äisstroll, Kaachel; 2) «rollenartiger, wurstförmiger Körper» — eng St. (Strëllchen) Tubak — op dem Trottoir huet en Hond séng Strolle gesat — Zussetz.: Hondsstroll; 3) «halbflüssige Materie» (Engelmann). | |