| u(n)-/U(n)- (zum Ausfall des «n» s. Bd I, S. 5) -afen trans. Verb.: «angaffen»; -ägenen, -egenen refl. Verb.: «sich aneignen»; -baken intr. Verb.: «anbacken» — d'Taart war ugebak — den Dreck war (wéi) ugebak; -bannen Verb.: 1) trans.: «anbinden, befestigen» — am Wéngert d' Riewen u.; 2) intr.: «Händel suchen» — cf. ubändelen sub 2); 3) in der Redewendung: sech eng u. (sich betrinken); 4) — ugebonnen Verbadj. in der Redewendung: kuurz ugebonne (meist: gebonne) sin — cf. bannen, ustrécken; -bass M.: «Anbiß» (Fischerei) — ech hat de ganzen Dag keen U. — cf. ubäissen, Touche II; -bauen trans. Verb.: «anbauen» — e Schapp un en Haus u. — auch kurz: si hun ugebaut — dazu: Ubau M.: «Anbau, angebautes Nebengebäude» — den U. huet vum Feier gelidden, den Haaptbau nët; -baupsen trans. Verb.: 1) «anbellen» (Hund); 2) «anranzen» — Abl.: Ugebaups N. — dénges U. sin ech midd; -bändelen, -bëntelen, -bënteren intr. Verb.: 1) «Annäherungsversuche machen»; 2) «Händel suchen» — cf. ubannen sub 2), -bëntelen; -bäissen trans./intr. Verb.: «anbeißen» — wien huet den Apel ugebass? — e Fësch huet ugebass — übtr.: et wollt keen (scil.: Freier) u. — dazu das Verbadj.: ugebass(en) — en ugebassenen Apel (eigtl. und übtr.: von einem Mädchen, das schon ein Verhältnis hatte); -befielen trans. Verb.: «dringend be- oder empfehlen» (fast nur im Part. Prät.) — ech hat him nach (streng) ubefuel, nët virun d'Dir ze goen; -belaangen trans. Verb.: «betreffen» — wat mech (wat dat) ubelaangt! — cf. ugoen sub 5); -bëlleren trans. Verb.: «einmummen, zu warm kleiden» — wien huet dat Kand esou ugebëllert? (C); -begieren trans. Verb.: «abverlangen, fordern (von jem.)» — du kanns him dat nët u. (C); -behalen trans. Verb.: «anbehalten» — kann ech déi Schong u.?, déi al paakt Der mer dann an (beim Schuhkauf) — ech hun d'Schong nët u., si si mer ze grouss — et war mer ze kal dobannen, ech hun de Mantel u. — cf. unhalen sub 9); -bëntelen, -bënteren Verb.: 1) intr. — s. ubändelen; 2) trans.: «unordentlich kleiden» — wéi as deen awer ugebëntelt! — im Part. Prät.: ugebëntelt kommen (anrücken) — cf. bëntelen; [Bd. 4, S. 370] -betreffen trans./intr. Verb.: «anbetreffen» — nur in der Redewendung: wat mech ubetrëfft, ubetrefft — cf. ubelaangen, ugoen sub 5); -bidden, -gebidden trans. Verb.: 1) «anbieten, darreichen» — en huet mer emol keng Tas Kaffi ugebueden — duerf ech Iech eppes u.? — cf. off(e)- réieren; 2) «feilbieten» — en huet him d'Haus fir ... ugebueden (Wiltz: oageboden); 3) refl.: «sich anbieten» — hien huet sech ugebueden, fir mech am Auto heemzeféieren — cf. Ugebatt, Ugebott; -biedelen trans. Verb.: «anbetteln»; -bieden trans. Verb.: 1) «anbeten»; 2) «vergöttern» — déi Mamm biet hire Jong un — d'Leit hun e richteg ugebiet (er war hoch verehrt); -billen trans. Verb.: 1) «anbellen» (Hund); 2) «anranzen» — cf. ubaupsen, uranzen; -bitzen trans. Verb.: «annähen» — hatt kritt emol kee Knapp ugebutt (sie bringt es nicht fertig . . .) — cf. unnéien; -bléck M.: «Anblick»; -bléiser M.: «Eisenrohr zum Anblasen des Feuers» (dafür meist: Bléiser — s. d. sub 1); -blocken intr./trans. Verb.: 1) «weglaufen, abhauen» — cf. undrécken sub 3), ugoen sub 2); 2) «mit einer Schnalle (Block) befestigen» (C); -blosen trans. Verb.: «anblasen» — d'Feier u. — d'Juegd u. — en Héiuewen u. — en Instrument u.; -bréien trans. Verb.: «anbrüten» — d'Äer sin all ugebritt, ugebréit; -brëllen trans. Verb.: «anbrüllen» — cf. ubillen sub 2); -bréngen trans. Verb.: «anbringen, äußern» (nicht im Sinne von befestigen — in dieser Bed.: umaachen, uman) — ech konnt kee Wuert u. — dat haats de flott ubruecht! — 't as nët ubruecht! (angebracht); -brennen trans./intr. Verb.: «anbrennen» — d'Fleesch wor ugebrannt — huel déi do (dote) Pan, déi aner brennt un; -briechen trans. Verb.: «anbrechen» — d'Fläsch as ugebrach, lo musse mer s'och ganz drénken — dazu: ugebrach Verbadj. — wat maache mer da mat deem ugebrachenen Owend (halbwegs vertanen Abend)?; -broden trans./intr. Verb.: «anbraten» — brot d'Fleesch un! — d'Fleesch bréit un; -bueren trans. Verb.: «anbohren» — d'Kiewerlécken hun d'Ierzen all ugebuert — wann d'Lach bis ugebuert as, da geet et besser; -däl M. (und lok. F.): «Anteil»; -daien, -dauen lok. — s. undrécken; -däiten, -deiten, -deiden trans. Verb.: «andeuten»; | |