Luxemburger Wörterbuch

zweet Ord. N. und F.: «zweit(e)» — en as fir d'z. bestuet (zum zweiten Mal verheiratet) — hie fiirt z. Klass (zweiter Klasse) — déi z. Divisioun (zweite Division — Sportspr.) — si spillen an der zweter Divisioun — 't laut fir d'z. (es läutet zum zweiten Mal) — 't huet d'z. gelaut — 't huet d' z. fir e gelaut (er hat nicht mehr lange zu leben) — dat z. Saaft (Johannistrieb, auch übtr., für letzteres auch: den zwete Bësel — s. d.).

Zweetbeschten M.: «Zweitbeste».

Zweetklass M.: «Soldat zweiter Klasse» (Mil.) — Z. ... mellt Garde mat näischt Neis um Posten — spaßh.: Z. Muppi, Muppes — dazu: Zweetklassbulli M.: «schlechte Soldatenkost» — dafür auch: Fripjeeskascht; zweetklasseg Adj.: «zweitklassig» — z. Wuer.

Zweetleschten M.: «Zweitletzte» — Schulspr. (spaßh.): de wéivillte bas de? Bei engem no den Z. — spaßh. dafür auch: den éischte Schäffen (der Letzte heißt Buergermeeschter). [Bd. 4, S. 526]

zweten (Var. Nösl.: zweiten, Mittelösl.: zwëtten, Mosel: zwetten) Ord. M.: «zweite(r)» — zwete Choix — zwete Mann beim Héichuewen — hien as hiren zwete Mann — en as am zwete Saaft, am zwete Bësel — 't as den zwete Klos (der Sohn sieht dem Vater oder dem Großvater sehr ähnlich) — dem Misch säin zweten (zweiter Sohn).

zwetens, zwätens Adv.: «zweitens».

Zweter, Zwäter M. (lok. F.): «Ziffer zwei» — déng Zweter(cher) (Zweterter) gläichen den Néngter — cf. Zwee(t).

Zweifelstréch † M.: «der zierliche Federzug, Schnörkel» (Ga).

Zwéiss, Zwëss F.: «Zeug aus halb Leinen, halb Wolle» — cf. Tiirtech.

Zweiwel M.: «Zweifel» — en as schwéier am Z. mat sech (ganz unschlüssig) — do sin ech awer am Z. — keen Z. — ouni Z.

zweiwelen intr./trans. Verb.: 1) «zweifeln» — deen zweiwelt un näischt (hat viel Selbstbewußtsein); 2) trans./refl.: «ahnen» — hätt een esou eppes zweiwele kënnen, konnt? — ech hat mer eppes gezweiwelt — ech hätt mer dat nët zweiwele kënnen — Zussetz.: verzweiwelen.

zweiwelhaft Adj.: «zweifelhaft».

Zwéng F.: «Zwinge» — cf. Kratt sub 1).

zwéngen — s. zwangen.

Zwénk M. — s. Zwank I.

Zwerg, Zwerreg M.: «Zwerg» (in Sagen nur Wiichtelchen) — Zussetz.: Gaardenzwerg — cf. Zwak.

Zwergbam M.: «Zwergbaum» (Neol.).

Zwergdalien F. Pl.: «Dahliensorte».

Zwergebrout N.: «Wegmalve» — cf. Bréidercherskraut.

Zwergekap, -mutz F.: «Wichtelmütze».

Zwergenhiel(echt) F.: «Wichtelhöhle» — cf. Wiichtelcheslach.

Zwerghong N.: «Zwerghuhn».

Zwerguebst N.: «Zwergobst» (C).

zwëschen, zwëscht Präp.: «zwischen» — cf. das Ältere tëschen(t), tëscht — z. zwéi Still am Dreck sëtzen — z. aalt an neit — z. Dag an Nuecht — ech stoung z. hinnen zwee (zwischen bei- den) — cf. derzwëschen (dazwischen);

Zwësche(n)-/ zwëschen- -akt M.: «Zwischenakt»; -dréier M.: «Klatschmaul» — cf. Méieren-, Rapportendréier, lok. Arsdorf: Klappottendréier; -duurch Adv.: «zwischendurch» — dafür eher: dertëschen(t); -fall M.: «Zwischenfall»; -fro F.: «Zwischenfrage» (Neol.); -handel M.: «Zwischenhandel» — dazu: -händler M. -mëttel M.: «das Gestein zwischen den einzelnen Lagen» (Bergbau); -raum M.: «Zwischenraum»; -spill N.: «Zwischenspiel»; -zäit F.: «Zwischenzeit».

Zwëss I F. — s. Zwéiss;

Zwëss II M.: «Zwirnwachs» (beim Weber war es Kleister — cf. Schliecht);