Anklicken der Suchergebnisse führt zum entsprechenden Artikel im Wörterbuch. 
1) WLM Durhal
 ... Durhal — f., Nachttopf (Echt.), s. Nutsgeschir, Potschamp, Sêchdöppen.
2) WLM ècht
 ... ècht a., 1. echt; 2. gut.
 ... ècht a., 1. echt; 2. gut.
3) WLM Kampecht
 ... (contr. aus Kadbèttecht: Kad, Bètt und Schlußsilbe echt).
4) LWB A
 ... en huet véier Aen (Brillenträger); d) Echt. iron. für «Spiegeleier» an de Faaste, wu
5) LWB Amoossen
 ...-moossen (Echt.) intr. Verb.: «mit den Augen abmessen»
6) LWB Aschäin
 ... Mauer zu beiden Häusern (halbscheidlich) Ga; 4) Echt.: «schäbiger Schnurrbart» (cf. Aarmeschäin);
7) LWB Aachen, Aacher
 ...iron. gebraucht für große Schuhe (ähnl.: Geiekëschten) Echt.: Schoun wi Sandaacher (C) Echt.: dei
 ... Echt.: Schoun wi Sandaacher (C) Echt.: dei mer den Aachen (steig' mir den Buckel
8) LWB Aangel
 ... Biene» (z. B.: Stadtlux., Berdorf, Bettborn, Echt., Ermsdorf), sonst im Lande dafür meist: Stécher; 2)
9) LWB aarbechten
 ... iwwer d'Hand a. (zur falschen Seite, ungeschickt) Echt.: oarbichten dass d'Schwouert kraacht, dass d'Schinne päifen
 ... d'Schwouert kraacht, dass d'Schinne päifen (tüchtig) Echt.: iwwer d'Hand geaarbecht (handgemacht, sonst überall: op
10) LWB aarm, arem
 ... Zus.: wann et och schwéier fällt in Echt. häufig mit dem Zus.: as där schinnster, dommster .
 ... Léimännchen), du souz heen am Reen hannert äm Lankhallem (Echt. - C); Raa.: ad 1) um
 ... der äußersten Armut: a. wéi (Zënt/Zänt) Japp (Echt.: Jupp) wéi eng Kiirchemaus en aarme Mann
 ... en aarme Mann bei enger Hatt voll Kuuschten Echt.: oarem a boarwes, oarem an näist fer bannen an
 ... en aarme Gääscht, en aarmen Trapp (Tropf), wofür Echt.: Drupp, Truppchen, (minus habens, willenloser Mensch) Echt.
 ... Echt.: Drupp, Truppchen, (minus habens, willenloser Mensch) Echt.: en oa'm Sill gët erlist, wan e Stär
11) LWB Aarmeschäin
 ...: 1) eigtl. «Armutszeugnis» Echt.: en deedigt mat em Oarmeschäin (der Advokat plädiert
 ...: «dünnbehaarter Schnurrbart» (cf. Aeschäin) Echt.: mat su em Oarmeschäin ënnert der Noas;
12) LWB aarmeséileg
 ...»; 3) «engstirnig, kleinlich» Echt.: esu en oa'msillige Kriipchen (wohl für Krebslein,
13) LWB Aarmutt
 ... Fënster eraus Den A. as e Sträitmécher Echt.: Den Oarmout schänd nët, 'n as en
 ...: wat en A. (welch armseliges Getue; ähnl. in Echt.: wat en oarm Gefeer, «Gefährt»)
14) LWB Aarmenä, Aarminä
 ... (Ton: 3), häufiger als verkl. Pl. gebraucht: Aarmenäercher (Echt.: O:arməna:iərçər), lok. auch bisw.: Aarmenéiercher; davon
15) LWB Aasch
 ... hat sich mutwillig Schaden zugezogen Ga) Echt.: du hoas den Oasch ewechgin, lo kanns de due'
 ...ausreißen den A. an de Grapp huelen Echt.: dann holl elo den Oasch an d'Grëpp;
 ... Gesiicht) A. mat Oueren (aufs Gesicht bezogen) Echt.: en Oasch och, Häier (was denken Sie
16) LWB Aaschhäärchen
 ...-heërchen N.: «Steißhärchen» Echt.: noach en Oaschhäierchen (noch ein bißchen);
17) LWB Aascht
 ... (Fehlspekulation) eppes op e schwaachen Aast bauen (Echt. - C) «etwas mit wenig Aussicht auf Erfolg
18) LWB abgestuerwen
 ...Abgestuerwen, Abgestuerwener) M.: «Abgestorbener» Echt.: en hallef Dotzend A. (iron. für «Häringe
19) LWB Abrëllssonn
 ...-sonn F.: Echt.: Ween d'A. nët verbreent, dee bleift wäiss wi
20) LWB Af
 ... Vorwitzige, Eitle; Spww.: Än A. mécht der honnert (Echt.: zéin), (Toren finden viele Nachahmer) Engem (schéinen)
 ...(auch: Äfalt, Geck) stëppelen, de Geck eraushuelen, dafür in Echt.: äm den A. pillen (= péilen), bueren, opkämmen, sichen
21) LWB Affekot
 ... jem. der beim Kartenspiel alle Trümpfe in Händen hat) Echt.: lo hoat mäin Affegot och geschwat (wenn die
22) LWB al
 ... stierwen, déi jong Leit könne stierwen (Ospern) Echt.: Wann déi al dene Jongen hir Bän hätte fir
23) LWB Altréier
 ...Altréier: «Altrier», Kant. Echt., Gem. Bech 340;
24) LWB alschliichteg
 ...ig Adj.: lok. für d. vor. - Echt.: alschlichtig Weerder, dafür an der Mosel: aalsch
25) LWB Alant
 ... Alant (Echt. - C.) (Ton: 1 oder 2) M. (Adv.
26) LWB Alben
 ... «Elbling, Weißalbe, vitis albuelis» (bot.); in Echt. auch Alberen, an der Mos. dafür häufig Rhäifränsch,
27) LWB alestéieren
 ... machen» du hoa si sich alestéiert (gemaacht), Echt. - C., zu frz. lester (=
28) LWB att
 ...att (Echt.) «wie . . . auch immer»
29) LWB allgebatt
 ... im Norden -gə'bOt. im Osten mit Echt. -- 'bO:t) «jeden Augenblick»,
30) LWB allmächtig
 ...-mächtig Adj. (Echt.): «über Erwarten groß»,
31) LWB -bäd, -beed, -béid
 ...bäd, -beed, -béid (Osten mit Echt.: -bit): «alle beide»;
32) LWB allerhand
 ...1) «allerlei, verschiedenartig» allerhand Saachen Echt.: allerhand, dat säi Fraleitsbeendeln (C.). do
33) LWB allerlä
 .... -lei, im Norden und Osten mit Echt. -lai, -la:i) Adj. Pron. Adv.
34) LWB allevandéi
 ... Hamm, Eich, Garnich: a. = «voran». Echt. ähnlich: allewandi drop loas danzen, drop maachen (= hell ewech).
35) LWB Alter
 ... den A. as e bist Iwel, dat bist Iwel (Echt.) den A. as och éng Krankhät hien
36) LWB Amboss
 ...Eisen ofzeschlon, beim Blechschléier de Riichtstack oder d'Seez (Echt. nach C.).
37) LWB A.skréimer
 ...M.: «jem. der Umstände macht» Echt.: än A.krimmer as än, den iwral Konste séicht
38) LWB amelaang
 ...amelaang Echt.: esu vill Zäit ä bro'uch fir A. ze
39) LWB Ammeséierchen
 ... nëmmen eng A. (nicht ernst zu nehmende Liebelei) Echt.: en A. as en glän Dänzerei, e Kno'uterbal;
40) LWB ëm-, om-
 ... 1) «eigensinnig, störrisch, trotzig, verbissen» Echt.: domm an a. wi d'Oossen (C.)
41) LWB Ampes
 ... Ampes (Echt.) M.: «Amboß» auch: Undels
42) LWB Ampoleong
 ... Ampoleong (Echt.) (Ton: 2) M.: = frz. le napoléon,
43) LWB Ampoll
 ... Ampoll (Echt.) (Ton: 2) M.: eigtl. «Ampulle»,
44) LWB afachen
 ...mit Mühe einhacken, in den harten Boden bringen» (Echt.);
45) LWB Agank
 ... en A., do as ömmer och en Ausgank (Echt. - C.);
46) LWB Anhales
 ... 2) «das Vertüfteln, die Geheimniskrämerei» Echt.: do as kän A. mi miglich (man muß
47) LWB anhäiroten
 ...-häiroten Echt.: intr. Verb.: = abestued gin; cf. abestueden;
48) LWB anhullen
 ...-hullen (Echt.) «einhüllen»;
49) LWB aknetzelen
 ...: agr. «überstürzt, unter schlechten Bedingungen anpflanzen» (Echt.);
50) LWB améidig
 ...-méidig (Echt.)? Adj.: «einmütig» (Lehnübs. nach Du.
51) LWB annäipen
 ...intr. Verb.: s. -duselen, dafür in Echt. -nappen, «in leichten Schlaf verfallen»;
52) LWB aschmieren
 ... -knetzelen) d'Hoawer kann ageschmeert gin (Echt. C.);
53) LWB Anduljen, Andullech)
 ... gesalzenen, gepfefferten u. dann geräucherten frischen Schweinsdärmen (frz. andouille) Echt.: Lënse mat Andiljen as Baurekoast (C.); dafür
54) LWB Anen
 ... «Schäben», Schabsel von Werg oder Flachs Echt.: A. säin déi glä Spällen voan den holzige Stiller
55) LWB Angela
 ... erscheint als: Anjhel, Anjhelek, Anjheléi, Ansch, Ängel(chen), Änjhel, Eengel (Echt.) (selten: Jhelina (Ton: 1), Ika); städtisch überwiegt
56) LWB angschteg
 ... angschteg (bes. O., mit Echt. a:ŋstiç) Adj.: «ängstlich».
57) LWB anniichter
 ...nüchtern» nët méi a. (angetrunken) Echt.: Voll Weerder säin a. Gedanken (der Trunk löst
58) LWB antät
 ... oben» de Papp sëtzt a. vum Dësch (Echt. auch: z'oantät, oan Häd voam Dësch C.
59) LWB Tinnes
 ... (grober Mensch), Labbertinnes (leichtsinniger Mensch), Nastertinnes (in Echt., wo Naster ein Kollekt. für Nissen, Eier und
60) LWB Antounis-
 ... Antounis- (Echt.: An'tunjəs-);
61) LWB Antounisbridder
 ...-bridder Pl. M.: Mitglieder der Porzellanarbeiterzunft in Echt., Sierck und Rollingergrund; stehen unter dem Schutz des hl.
 ... hl. Antonius von Padua, dessen Fest am 13. Juni (in Echt.), am nächstfolgenden Sonntag in Sierck und Rollingergrund, von den
62) LWB Apel
 ... vereinzelt Apəl, SW. O:pəl), Pl. Äppel (um Echt. e:pəl) Dim. Äppelchen (s. d.): «Apfel
63) LWB Appostel
 ... A. (Jammergestalt) den dräizéngten A. (= Stoussnéckel, Echt.: Brouder Iweränzig).
64) LWB Artickel
 ... ech Spaass in diesem Sinne Lieblingswort in Echt.: «wichtige Sache», im Ernst od. iron.
65) LWB as
 ... hien as nët esou grouss as ewéi ech Echt.: mi Spektakel as ich wert säin (C.)
 ...Konjunkt.: a) «als ob» Echt.: as géings de son, 't läit mer näist
66) LWB Attack
 ... Attack (Echt.: 'O:ntAk) F.: 1) meist
67) LWB Aider
 ... wie Sg.) M.: «Euter» Echt.: Wee beim A. as, kréit d'Mëllech (sonst:
68) LWB Auer
 ... drei Uhr, bisw.: um dräi A.) Echt.: ëm dës A. (um diese Stunde) géint
69) LWB auerbiddeg
 ...willig, untertänig» (so in vielen Ortsch., bes. Echt., Vianden, Medernach, Simmern), stimmt sinngemäß zu frühnhd. «urbittig
70) LWB auerdäleg
 ... Partner (lx. Kniecht) wählen durfte (Comes); 4) Echt.: entsprechend Goat (= Guet, s. d.)
71) LWB auersaach
 ...-saach F.: im Osten (bes. Echt.) für Ursaach (s. d.) Der Dutt
 ... d.) Der Dutt hoat allzäit säin A. (Echt.) da's en oarm A. (fadenscheinige Entschuldigung).
72) LWB Aulebäcker
 ... Ailerei u. ä. erinnern vielerorts an dieses Handwerk); Raa. Echt.: laachen wi en A. deen ëmschlät (d. h.
 ...(d. h. sauersüß, gute Miene zu bösem Spiel machen) Echt.: Aulebeekeschwoar verdrät kän Neel (spöttisch, wenn jem. irdenes
73) LWB aus
 ... mit Tadel überhäuft), -gekoschtert, -geknuselt (Echt.: fertig mit Kleinarbeit). -gepaff, -gerascht,
74) LWB ausgelaustert
 ...-gelaustert (lok., bes. Echt.) Verbadj.: «raffiniert, abgefeimt» (cf. lauschteren);
75) LWB aushäiroten
 ...-häiroten (Echt.) s. -bestueden;
76) LWB auspellen
 ...-pellen (Echt.: -pO:lən) trans. Verb.: «(Früchte)
77) LWB Austerfiischen
 ... Austerfiischen M.: lok. (bes. Echt.) «listiger Mensch, der seinen Vorteil erspäht, bisw. auch:
78) LWB awer
 ...: en huet ëmmer en Awer (einen Einwand) Echt.: bei där Saach as kän Awel.
79) LWB awergläwesch
 ...-gläwesch Adj.: «abergläubisch» Echt.: awergläwig as besser wi ongläwig (C.); Abl.
80) LWB aweren
 ... «widersprechen» en huet ëmmer ze a. (Echt.) cf. Rh. Wb. «abern».
81) LWB Älamp
 ...Älamp F. und N. im Osten (Vianden, Echt.)
82) LWB Ä, Ee
 ...(Spiegeleier, heißen auch geläufig: Spigeläer, Äer um Plättel, in Echt. iron. Auen = «Augen» sonst bisw. auch:
83) LWB Äerplausch
 ...plausch M.: «Salat vom Löwenzahn» (Echt.: Eierpläisch);
84) LWB Äächel, Eechel
 ... Äächel, Eechel (Echt.: Aachel) F.: 1) «Eichel»,
85) LWB Äärcher
 ... urspr. «Weißgerber»; 2) in Echt.: «Abdecker» das «
86) LWB Äärdmandel
 ... vereinzelten Stellen des Landes, z. B. op Toull bei Echt.);
87) LWB Äd, Ed
 ... unter Eidesleistung anheim) e falschen Äd (Meineid) Echt.: e falscht Äd (N!).
88) LWB ägen, eegen
 ..., im äußersten Nordosten und im Sauerknie um Echt. 'Ai-, 'A:ijən) Adj.:
89) LWB ämeg, eemeg
 ...ohnmächtig, schwindelig» 't gët hir eemig (Echt.: «sie kommt einer Ohnmacht nahe»)
90) LWB än, een
 ... Kopp an än Aasch matenän (usw. s. Aasch) Echt.: si eessen aus äm Döppen a maachen aus äner
 ... dat geet an enge Käschten (id.) Echt.: 't as an äm (es liegt keine
91) LWB Äfalt
 ..., du bas e ganzen, en duebelen, en dräiduebelen (Echt.: dräigedeebelten); 3) ablehnend: en alen Ä. och!
92) LWB äletzeg
 ...1) «einfach» im Gegensatz zu doppelt Echt.: en äletzegen Doudebréif (einfache Traueranzeige); 2) «
93) LWB äneg, eeneg
 ...» (dafür häufiger ääns (s. d.)); Echt.: änig geen (von zwei, die heiraten werden);
94) LWB ängschtegen
 ...-) trans. Verb.: «ängstigen»; (Echt.: 'e:ŋstijən).
95) LWB ängschteren
 ... (auch: verangschten), dazu das Verbaladj.: verängschtert; (Echt.: fər'e:ŋstərt).
96) LWB Ängschterlechkät
 ...Ängschterlechkät F.; (Echt.: 'e:ŋst-).
97) LWB Änn, Ännchen, Änni
 ... (jetzt ist es vorbei mit der Freude - Echt.).
98) LWB änneren
 ... änneren (Ost. mit Echt.: e:nəren, bisw. 'ε:nərən) trans. und. refl.
99) LWB Änneréng/-ong/-onk, Ännerechen, Änneregen/-igen
 ... Ännerechen, Änneregen/-igen (Norden, sowie Osten mit Echt.: 'e:nərijən) F.: «Änderung»
100) LWB Äntwert
 ... Äntwert (Echt.: Antwort) F.: «Antwort» lo
101) LWB äntwer(t)en
 ... äntwer(t)en intr. Verb.: «antworten» (Echt.: antworten) näischt ä. as och eng Äntwert.
102) LWB är
 ...im Osten vereinzelt: eiər; im Sauerkreis in und um Echt.: aiər: «euer» auch
103) LWB äs, ees
 ... kommt wieder einmal nicht) haut äs, mor äs (Echt.: von einer Schlafmütze); 3) in der Ra.
104) LWB Äschen
 ... F., das bisw. (so vereinzelt in Stadtlux., Echt.) als Sing. F. empfunden wird (phV. cf. Ltb. 12):
105) LWB Äterbeidel
 ...-beidel M.: bes. als Schimpfwort in Echt. gebr. (eigtl.: «Ausfuer» (s. d.) mit Eiterbläschen);
106) LWB äwern, eewern
 ... äwern, eewern (lok. Echt.): «auflauern» Abl.: än eräwern
107) LWB Baartschossel
 ... «Baartmécher» Oueren ewéi Baartschosselen (so groß, abstehend) Echt.: 't as gefehlt bis an d'B.
108) LWB Back
 ... übtr.: «enger, überheizter Raum» Echt.: wi an äm B. (cf. ndl. bak, frz.
109) LWB Bak
 ... sech d'Bake vollstoppen («tüchtig essen») Echt.: Déck Baken as noach kän Musik (Du.);
110) LWB Balem
 ... Balem (lok. u. a. Echt.) M.: «Spielball» (Echt. auch: Balen).
 ... u. a. Echt.) M.: «Spielball» (Echt. auch: Balen).
111) LWB Bam
 ... donnert iwwer dem dire B. (Gewitter im Winter) Echt.: Woar de Bäämche weist, doar wiisst de Bam
 ... am Vorabend des Nikolaustags sangen die Schaffbaier in Echt.: Hätte mir is Bäm bezoalt, Bäm bezoalt, Bäm bezoalt,
112) LWB Bamaast
 ...-aast (Echt.) M.: Weihnachtsgebäck (frz. bûche de Noël);
113) LWB Bamboscherei
 ...Bamboscherei (bes: Echt.) F.: 1) Schwelgerei, Ausschweifung im Trinken
 ... Trinken (bisw. auch im Essen), ausgelassenes Gelage; 2) Echt. «Prahlerei, Übertreibung» B. dreiwen, maachen.
114) LWB Bank
 ...Bank F.: 1) lok. (so in Echt.) für
115) LWB Bannziedel
 ...-ziedel (bes. in Echt.: -zeedel) M.: bes. in der
116) LWB bannen
 ... als substantiviertes Adj. gebr.: dat Bannenst bausse kéieren (Echt.: dat Bannicht bo'ussen).
117) LWB Barlaff
 ... (Namür), barlafe (Lüttich)) (im Osten auch: Balaff Echt.: Balaffen a Schmorren, nach einer Schlägerei).
118) LWB Bascht
 ... Bascht F. (Echt., Norden: Bars(ch)t M. wie im nhd. Borst): «
119) LWB Bataaljen
 ... 2) «Schlägerei, Radau» (frz. bataille) Echt.: a B. goen (gegeneinander losziehen, bes. bei den
 ...: a B. goen (gegeneinander losziehen, bes. bei den Echt. Buben).
120) LWB Bataklang
 ...2) «Lumpenzeug, Plunder» (frz. bataclan) dafür Echt.: Partiklang ech gin der et mam ganze B.
121) LWB Batz
 ... Sinn auch F.: eng B., Boaz in Echt., Berdorf); übtr.: engem e B. duerwerfen,
122) LWB bäätschen, beetschen
 ... Gesiicht ewéi e gebäätschte(ne) Kanneraasch (rot und aufgedunsen) Echt.: bäätsch de bise Keepchen (zum Kind, das mit
123) LWB Bäcker
 ... Werk, ein Unternehmen geglückt ist) übtr.: Beeker (Echt.) Maikäfer, mit weißlichem Flaum auf dem Rücken.
124) LWB bäi
 ... si mer vir b. an hanne widder, dafür in Echt.: hanne widder a vir b. (festgerannt, in verzweifelter
 ... Superl.: am bäisten (am nächsten beim Ziel) Echt.: Mer si mat isem Speck b. (am Ende);
125) LWB bäikommen
 ... kommen haut nët méi bäi (beim Arzt, Schlangestehen) Echt.: mat der Red b. unpers.: '
 ... lo säin ich fär en Zenner (Hundertfrankenschein) bäikom (Echt);
126) LWB Bäit
 ... Bäit (lok., bes. Echt.) F.: «Beitrag, Beute» Du:
 ... (die kleinste Gabe ist willkommen) cf. boach(t)en (Echt.: «nützlich, dienlich sein»).
127) LWB Bäitchen
 ... F.: 1) Dim. zu d. Vor. (Echt.); 2) Wb. 06: «gekochte Milch»
128) LWB bäken, beeken, bääksen
 ...intr. Verb. Ammenspr.: «totstechen» Echt.: spielend fährt der Erwachsene dem Kind an den Hals
129) LWB Bän, Been
 ... méi (Altersschwäche) op dem letzte stoen (Echt.: von alten, verbrauchten Gegenständen) da's eng Plooschter
 ... Näischnotz séng B. aus) roueg mat de B. (Echt.: Bänen), bisw. mit dem iron. Zus.: a
 ...(s. auch: Dausend-, Huwwel- (dafür in Echt.: Iwwer-) Hibän). Spww.: Mam rietse
 ... D'Ligen hu kuurz B. (Wb. 06) Echt.: Besser dräimol iwerloacht, ewéi e gebroacht (D)
130) LWB Bändel
 ... Bändel (Echt. 'be:ndəl) M.: 1) «schmales Band,
 ... b) «Strumpfband» (statt Huesebändel) Echt.: voan der Zalot, de Kornischongen . . . falen
131) LWB bären, beeren
 ... bären, beeren (lok. Echt.) intr. Verb.: beim Teigbereiten heißt es zuweilen: den
132) LWB Bärend
 ... Brot herüber) d'Kanner säin hannert dem B. (Echt.: die Kinder sind ohne das Wissen der Mutter hinter
133) LWB Bärlefex
 ... Bärlefex (lok. Echt.) N.: in spaßigen Drohungen (ähnlich: der Schënneker,
134) LWB Bäselemäng
 ... übtr.: «Schmeichler», wie: Bäselemanes (Echt.).
135) LWB bätschen
 ...trans. Verb.: «schlagen» (Ammenspr.) Echt.: bätsch de bise Keepchen (s. batschen, bäätschen);
136) LWB Bätschert
 ...: «Schicksalsschlag» de B. hoan, gréien (Echt.: hart mitgenommen werden (abgetan sein)); 3) «redseliger
137) LWB bäzen, beezen
 ...Mamm huet en Hues gebääzt Part. Prät, in Echt.: gebäässt neben gebääzt; 3) «bähen, eine
138) LWB bedanken
 ... Verb.: 1) «Dank sagen» Echt.: dir sidd bedankt (= merci) vergiess dech nët
139) LWB bedawen
 ... bedawen (auch: -daen,- dowen Echt.: -dauen) trans. Verb.: 1)
140) LWB begieren
 ... dës Här begiert ech kann äres nët begieren (Echt.: ich wärd deiner, deines nët begeeren ich
141) LWB Begiersak
 ... Begiersak (Echt.: Begeersak) M.: «habsüchtiger Mensch».
142) LWB behaapten
 ... behaapten (Norden, Echt.: bə'hA:uptən, lok. im Norden u. Süden: bə'
143) LWB Bekanntschaft
 ... Bekanntschaft (bisw. -schaaft, Echt. -schoft) F.: 1) «Bekannter,
144) LWB bekennen
 ... bekennen (Osten mit Echt.: bə'ke:- nən) trans. Verb.:
 ... für» ich wäärd alt erëm bekeene missen (Echt.) hei hääscht et alt näs ze b.
145) LWB Belaascht
 ... abwälzen) mat B. a Wéi belueden Echt.: en hannerlisst grousse Belaast (hinterläßt keine nahen
146) LWB beléien
 ...beléien trans. Verb.: «belügen» Echt. ich hoa se belogen déck an däister 't
147) LWB bereimen, berimmen
 ... bereimen, berimmen( lok. Westen: berëmmen, Echt.: preimen) refl. Verb.: «sich rühmen mit
148) LWB berotschloen
 ... neben dem häufigeren berotschlot bisw. auch berotschloen, so Echt.: mer hoan zesoame berotschlon.
149) LWB Beruff
 ... verfehlt ëmmer hongereg a vu B. midd Echt.: Boaz voa Berouf an Noar voa Professiun.
150) LWB Beschäd, Bescheed
 ... kenne mich aus, auch: ich falle nicht darauf herein) Echt.: äm B. doun (einem zutrinken).
151) LWB Beschësser
 ... déi Canejer (Canacher) Schnësser, déi Lennenger B. Echt. (Du.): Gruss B. säi selen dichteg Wësser.
152) LWB bestrieft
 ...bestrieft Verbadj.: «bestrebt, eifrig» Echt.: där Bestreefter än (ein unternehmender Mensch C.
153) LWB bestueden
 ... nach keen aarm bestued gin (s. aarm) Echt.: Mir gin is bestoaden mat de gölle Moaden
154) LWB bécken
 ... Leit huet nach keen e kromme Bockel kritt Echt.: äich kann de Koap an d'Luucht hale, wann
155) LWB beggelen, beggen, biggen
 ... biggen, (lok. bisw. bäächen, baggen so in Echt.) trans. Verb.: «kastrieren» (Haustiere)
156) LWB Beidel
 ... zu seihen) duurch de graffe B. (dafür in Echt.: grusse B. «oberflächlich, ungenau, ohne Sorgfalt»,
157) LWB Bëll
 ... Bezeichnung des Südwestens für das sonst im Lande Giisch (Echt.: Giischt) gen. Spiel. Die Bëll (oder
158) LWB Bëls, Bëlz
 ... Béils bes. im Westen, Bails im Osten um Echt.) Pl. Bëlsen (selten: Bëlzen) F.:
159) LWB Bengel
 ...in den Raa.: ech verbidde mer mäi B. (Echt.: ich verbéide mer mäi Kleepel ich verbiete
160) LWB Bënzchen
 ... «Wänstchen» (bes. bei kleinen Kindern) lok. Echt.; s. Panz, Pänzelchen.
161) LWB Berlengo
 ... Zucker» (cf. frz. berlingot) en Berlengosstaang (Echt.: Berlengosstrupp) bei D. Schimpfname: hal stëll, Berlingo!
162) LWB bescht
 ... säi Meescht a säi B. (nach Herzenslust, eifrig), in Echt. umgekehrt: säi Best a säi Määst doun Du.
163) LWB bëselen
 ... bëselen (auch: bausen, Echt.: beisen, Ga.: bëseren) intr. Verb.:
164) LWB bëseleg
 ... überstürzt, unüberlegt (von Menschen)» cf. broseleg, haseleg, Echt.: bujhelig.
165) LWB Besseréng(en), Besser(e)gen, Besserécht, Besserigen, Besserong, -onk
 ...onk F.: «Besserung» in Echt. heißt es von Besserung in Krankheitsfällen: en Mëttwochs, Fraidichs, Sonndes
166) LWB Bettgeschir
 ...-geschir N.: «Bettzeug» (Echt.);
167) LWB Bettgezei
 ... N.: «Bettzeug» (im Osten, um Echt.: -zäig);
168) LWB Bettsäächeschzalot
 ...-säächeschzalot F. heißt in Echt.: Aierpläisch;
169) LWB bettcheskrank
 ... aber von gesundem Appetit), ähnlich; stéilcheskrank a leefelsgesond (Echt)., neben: d'Faulgiicht an d'Friesseféiwer hun.
170) LWB Bibele-, Biw(w)elekriwweler
 ...M.: «Bibelgrübler, spintisierender Theologe» (bes. in Echt.) auch: Religiounskriwweler (s. d.).
171) LWB Biereläder
 ...-läder, -leeder (Echt.: Beerläder) M.: 1) urspr.:
172) LWB Bierg
 ...(bisw. Bierg) M.: «Berg» in Echt. auch für «Obstgarten» auch übtr.:
173) LWB Biird, Beerd
 ...F.: 1) «Bürde, Faschine» Echt. fer dat Meedchen do liss ich mer en Beerd Bunnesteef
174) LWB Biirkebam
 ...-bam M. bisw. für das Simpl. Echt.: d'Beerkebäm droe kän Eepel, awer vill Besseres fir
175) LWB Blaff
 ... Blaff (Echt.) M.: «Verletzung» wat hoat dee
176) LWB blann
 ... Spww.: D'Léift mécht blann Echt.: D'Léift micht pland, an d'Kaz leekt de
177) LWB Blannen
 ... übermäßig und schnell) taaschten ewéi e B. Echt.: äm B. as läicht eppes virmolen. Ggs.:
178) LWB Blat
 ... huet sech gedréit (die Lage hat sich verändert) Echt.: schli e B. ëm (Du.. rede
179) LWB Bléi
 ... Bléi I (Norden, sowie Osten um Echt. bisw. auch Bléit, Pl. Bléiden, Norden: Blii, Blitt,
180) LWB bléid
 ... bléid (phV.: Echt. blit, Nordosten blikt) Adj.: meist neg. gebr.
181) LWB bléideg
 ...blutig» im übtr. Sinn: bléidig Trinne kräischen (Echt.).
182) LWB Bleil
 ... Döppen, Dous, Gräf, Plättel, Still u. a.) Echt.: de B. loaslossen (ausgelassen sein); 3) «
183) LWB Bleiwes
 ... Bleiwes (Osten um Echt.: Bleiwens) N.: «Aufenthalt» in
 ... B. fir mech ich bleibe nicht länger hier); Echt.: 't as meiner
184) LWB blénkeg, blénkzeg
 ... gi freien b. wéi en neie Su Echt.: Dat Blénkigt as nët ëmmer dat Schinzigt (schinzeg, schinzeleg
185) LWB Blessur
 ...Blessur, Echt.: blə'zu:r, blε'zu:r F. alliterierend: Blessure,
 ...zu:r F. alliterierend: Blessure, Blaffen a Beilzen (Echt.: Blesuren an Tutschen).
186) LWB Blieschen
 ... mit einem brennenden «Liichtebengelchen» (Wachsende auf Stöckchen gerollt, in Echt.: Eenchen) in der Hand und singen: Léiwer Herrgottsblieschen,
187) LWB blo
 ... Fra schwaarz a blo (auch: hol a blo, Echt.: holigeblo) geschloën meng Hänn ware blo vu Keelt
188) LWB blouskapp(s)
 ...: «barhaupt» (auch: plakapp, schuerkapp) Echt.: 't as fir b. an e Gräf
189) LWB blueden
 ... blueden (Echt.: 'blO:dən) II intr. Verb.: «aufschneiden
190) LWB Bluttwurscht
 ...-wurscht F.: «Blutwurst» (Echt.: -worscht für Träipen s. d.
191) LWB Boll
 ... Leif; 4) übtr.: déi versoffe B. (Echt.: dieser Gewohnheitstrinker), Dim.:
192) LWB Boller
 ... Boller (Echt.:) M.: «großer Haufen» äich sollt
193) LWB bordéieren
 ...: «ins Bett einschlagen» (frz. border Echt. auch: antuchelen).
194) LWB Bösch
 ... de B. reihen (Unterholz aushauen s. botzen); Echt.: fru, tëschen Dag an Noacht duurch de B. ze
195) LWB Böschhä
 ...(dicker Kopf, auch übtr. als Folge von durchzechter Nacht) Echt.: ongeschlaff wi en Böschhai (rauh und ungehobelt);
196) LWB Bottermëllech
 ... dafür im Oesling: Bäichelmëllech Metzleschblout as kään Bottermëllech (Echt.);
197) LWB botzen
 ... wéi d'Braut vu Fluppech, wéi e Pohunn (Pfau), Echt.: wi en Kampichsfra (eine Frau im Kindbett, die
198) LWB Bou(n)
 ... Bou(n) I (Pl. Béi, Béin Echt.: 'bo:γən, Norden: 'bwA:iən)
199) LWB Boun
 ... wenig, gar nichts, indem man mit den Fingern schnippt) Echt.: äm d'Bunne rollen (jemandem die Bohnen rollen
200) LWB Bounestréi
 ... (auch: domm) ewéi (Sau-) B. Echt.: besser groof wi Bunnestri, as wi Schellem a Spëtzbouf;
201) LWB Bounefazisdag
 ... Bounefazisdag M.: «Bonifaziustag» Echt.: op B. soll ä Mierbunne seezen, suvill Stonnen suvill
202) LWB Boussecht
 ... Boussecht (Osten mit Echt.: 'busiçt) F.: 1) «Bosheit
203) LWB Boxendekel
 ...-dekel M.: (bes. Echt) «Hosendeckel»;
204) LWB Boz
 ...1) «einfältiger Mensch», bes. im Osten, um Echt.: am Do as en en Äfalt an noats e
205) LWB bozeg
 ...Adj.: «dumm, dünkelhaft» bes. in Echt.: dou boazige Boaz im Hämelmauslidd (s.
206) LWB brandschazen
 ...»; 4) «versichern» (gegen Feuer) Echt.;
207) LWB Bräi
 ... schlechte Erziehung genossen) en hoat B. am Koap (Echt.: er ist dumm) et war ee (elauter) B.
208) LWB Bräidoap
 ...(der Brei statt Hirn im Kopf hat Du. Echt.);
209) LWB Bréck
 ... gebr.: op der Bréck «Echternacherbrück» Echt.: se woanen op der B. (neben Préck);
210) LWB bréieg
 ... «zum Brüten geneigt, brütend» (von Vögeln) Echt.: e sëtzt do wéi e bréidig Houn; 2)
211) LWB brennen
 ...beim Pfandspiel: Kal Waasser, kal Waasser, mäin Aasch brennt (Echt.: mäin Oosch as a Brand); Raa.: et
212) LWB Bréilecks
 ...Bréilecks «Straße in Echt.».
213) LWB Bromä
 ... Bromä (lok. brO'me:, Echt. bro'mA:i) (Ton: 2) M.: «Rauhreif»
214) LWB Broschtfell
 ...-fell (Echt.: -fellt) N.: «Lederschurz»
215) LWB Broschtlapp
 ...-lapp (phV.: Broschlapp, Brostlapp, Vianden, Echt.: Brostlap) M.: «Weste»
216) LWB Broschtlapp
 ...Brostlappseekelchen M.: «Westentasche»; Echt.:
217) LWB Brout
 ... (phV. cf. Ltb. 95 Pl.: Brout; Echt. neben Brutt auch Brudder «Brotlaibe») N.
 ... tägliches Brot) määss B. huet Stand, albäckeg (Echt.: gebärent) B. hält besser duer (frisches B. schneidet
218) LWB brueden
 ... sech gebruet, fir laanscht déi Aarbecht ze kommen Echt.: hat broad sich gäier (steht nicht gerne aus
219) LWB bueden
 ...Zalot bued en as duurch d'Gras geboad (Echt.).
220) LWB bussig
 ... bussig (lok. Echt.) Adj.: «boshaft, bösartig».
221) LWB Butsch
 ...t huet eng B. gemaacht (sie hat fehlgeboren), (in Echt. heißt es dann spaßh.: elo hääscht d'Këndchen Eenchen
222) LWB Buurgmauer
 ...: Ortsbezeichnung hanner der B. «in Echt. eine Straße direkt außerhalb der Stadtmauer»;
223) LWB da
 ... da (dA lok. Echt.) Interj.: «jetzt ist's geschehen»
224) LWB Da
 ... Da (phV.: Nordösl. dε:u, Echt. da:u, Südwesten dO:) M.: «Tau»
 ...Südwesten dO:) M.: «Tau» Echt.: än am Dau opheewen (einem in der Frühe
225) LWB Daach
 ... Daach (phV.: Norden: da:ç, Echt.: 'dO:γən, letzteres Sg. und Pl.
226) LWB Daachtruef
 ...-truef (Echt.: -truf) M.: «Dachbalken»;
227) LWB Dachs
 ...2) übtr.: «verschlafener Mensch» Echt.: du Doas! dem Dabo voa Vaian säin Eelsten!
228) LWB dad(d)ereg
 ... si war ëmmer sou d. gekläd in Echt. dafür auch: schlutzig, futzig (s. d.).
229) LWB daën
 ... daën (phV.: Norden 'dAuən, Echt. da:uən, Südwesten dO:ən) unpers. Verb.: «tauen
230) LWB Dafzocker
 ... (seltener -giedel) in Verruf kommen. In Echt. ertönt fortwährend, auch über der reichsten Bescherung der Ruf: Stripeeter,
231) LWB Dag
 ...(auch: Do) dozesin (noch vor Anbruch der Nacht) Echt./Du.: moar dës Doochs (morgen früh, sobald
 ... nicht die Regel) en huet mer den dillegen (Echt.: Dillinger, bisw.: dittlechen) D. ugedon (er
232) LWB Dagdéif
 ... M.: «Tagedieb, Nichtstuer» (wofür in Echt. bisw.: Valontär s. d.);
233) LWB Dai
 ... 't as keng D. derhannert; 2) M. Echt.: «plumper Mensch» (bes.: von schwerfälliger
234) LWB daidoër
 ...-doër (Du-Echt.) M.: «Quälgeist» (Doër =
235) LWB Daiuess
 ... Arbeiten herangezogener u. dabei schlecht behandelter Mensch» Echt.: äich säin däin D. nët (ich lasse mich
236) LWB daien, dauen
 ..., hoch-)drücken, schieben, schwerfällig gehen» Echt.: oan er Käierchen d. (einen Karren vorwärts schieben)
 ... dai! (sprichwörtlich nach einer volkstüml. Anekdote); 3) Echt.: «sich schwerfällig vorwärts schieben» en as
237) LWB daierlech, -lich
 ... ech de Gääscht opgin en d. Stëmm Echt.: esu en daierliche Griips (ein armer Krebs, Schwächling),
238) LWB Daler
 ...M.: 1) «Taler» (Münze) Echt. spaßh.: fir kän D. a Breiss (statt:
239) LWB Dall
 ... Dall (dAll) Echt.: daal, Westen: dOOl dA·ul; Pl. Däller, Dim.
 ... Westen: dOOl dA·ul; Pl. Däller, Dim. Dällchen (Echt.: 'de:l-) M.: 1)
 ... Dällchen «Pfaffenthal»; am Rusendal «Straße in Echt.»; 3) sehr verbreiteter Flurn.: am
240) LWB dangen
 ...dangen trans. Verb.: «dingen» Echt.: dangt der kän fer matzesprangen (so bieten die
 ... der kän fer matzesprangen (so bieten die Halbwüchsigen in Echt. am Pfingstdienstag sich an, um für Fremde in der Springprozession
241) LWB dann, da
 ... dann, da (Echt.: da:n) (über den Ausfall des ausl. -
 ... schlechten Sinn) an d.? (was nun?) Echt.: an dan ('daan was verschlägt's?)
242) LWB Danzenochs
 ...beim Umzug der Metzgerinnung am fetten Donnerstag, vor Fastnachtssonntag; in Echt. noch um 1900 ausgeführt; an diesen Umzug, bei welchem der
243) LWB Dapp
 ... Dapp (Pl. Däpp Echt. dOOp, Pl. deep) M.: 1) «
244) LWB Där
 ...Där (dε·r), lok.: Duer, Echt.: do:ər, Norden: 'dwarən 'djεrən; Pl.
245) LWB datt
 ... se nach geckeg dervu gin! dass de verrës! (Echt.: daß du zuschanden gingest!); 2) in Nebensätzen
246) LWB dau
 ... dau Adj. lok. bes. Echt.: «hart, grob» hat hoat noach kän
247) LWB Dauer
 ... mat deem Kärel (es ist schade um ihn) Echt.: Kräiz op de Kierchen an D. an den Haiser
248) LWB Dauf
 ...(die Linsen), kommen se nët, da kommen se Echt.: wäiss wi en Tauf mat den Dauwe spillen
249) LWB dauschen
 ... an den Oueren (von einem lauten Geräusch, vielem Gerede); Echt.: et dauscht mer am Uer (es spricht jemand
250) LWB dausendkënstler
 ...-kënstler (Echt.) M.: «jemand, der sich an alle Arbeiten,
251) LWB Daustän, -steen
 ... -steen M.: «Tuffstein» (Echt.: 'tε:ufStεεn) s. Tuff.
252) LWB 
 ... (Echt.) M.: «Steiß» këss der Godi
 ... «Steiß» këss der Godi den Dä! (Echt., unwillig, wenn sich jem. triftigen Gründen verschließt oder eigenwillig
253) LWB Däg, Deeg
 ... fett ewéi D. (cf. die Zussetz. dägfett) Echt.: Fir gouden Daig ze gréien, muss Hand an Oam
 ... Kichelcher aus engem D. (Kinder aus einer Familie) Echt.: ous äm Daig gekneet (desselben Schlages) Echt.
 ... Echt.: ous äm Daig gekneet (desselben Schlages) Echt.: Houerendaig gët Houerepankich (wofür sonst allgem.: Houeremiel
254) LWB däin, déngt, dein, däint
 ... eng (das ist einer deiner Streiche, Witze, Ausflüchte) Echt.: Feercht nët, de kënns deims no (= deiner Däl
 ...: Wat däint nët as, dat looss leien Echt.: Dou dau däint (deines), äich dou mäint
 ... (ich brauche deiner nicht) wéi, gare dénger! (Echt.: wi deiner! wehe dir!) ech muß
255) LWB Deiwel
 ... (Staunen, Überraschung euphem.: der Distel! Echt.) in Fragesätzen: wat, wou, wéi, wien der
 ... und Bed. s. Dag sub 2) Spww.) Echt.: Der D. kuckt zum Schoostelich eran, wann en Fra
 ... as, deem fällt d'Häll nët schwéier, dafür in Echt.: As mer des Deiwels bis gewinnt, dann as ët
256) LWB Deiwelchen
 ...3) «kleiner Rundofen» (Allesbrenner); 4) Echt.: Deiwelcher (Pl. M.) «die eben aus
257) LWB Däiwelsschoart
 ...-schoart F.: (Echt.) «Teufelsscharte» (Felsgrotte in der Wolfsschlucht bei
258) LWB Däl, Deel
 ... Esser) sein D. nët an d'Schoun schëdden (Echt.) fäärt nët, du këns dénger D. nach anzäit
 ... Dälen; Spww.: Vill Kanner (Bridder), schmuel Dälen (Echt.: Vill Eerwe gët schmoal Dälen) beim Sterbefall
 ... O läder, méng D. gët desto bräder (dafür in Echt.: Jo, Dälläder, mein D. gët bräder).
259) LWB däleg, deeleg
 ...däleg, deeleg Adj.: «teilbar» Echt.: en Fra, dat as kän däleg Saach.
260) LWB dälen, deelen
 ... aufteilen» d. ewéi déi Piissénger, déi Biissener (Echt.: de Schilz) mat de Kueben (beim Teilen, Handel
 ... es: den Schaden zur Hälfte teilen, einen Streit beilegen) Echt.: se hoan noach Woort mattenä gedäält (sie
261) LWB Dällt
 ... häufiger Flurname: an der D., an der Laiwerdält (Echt.).
262) LWB Dänzchen
 ... Danz (s. d.) «Tänzchen» Echt.: än en Dënzchen ('dənnsçən) léieren (jem. eine
263) LWB Däppchen
 ... Däppchen (lok. Echt.: Deepchen) M.: Dim. zu Dapp (s.
 ...1) «kleiner Kreisel» (bes.: Knopfkreisel) Echt.: Medercher wi Deepercher (flink, wie gedreht); 2)
264) LWB däres, därs, däs, dees
 ... däs genouch! en hat sich däs nët erwouert (Echt.) (er war nicht darauf gefaßt).
265) LWB däreg
 ... än nët, wat fir en Doar et gestoach hoat (Echt. - C- bei einem Fehltritt).
266) LWB dät
 ... dät (dεεt) (Echt.) Interj.: = tät, teet (s. d.).
267) LWB Dechen
 ... e Gesiicht ewéi en D. (gesund und wohlgenährt) Echt.: Dir säid noach gout fir D. (bei ausgesprochener
268) LWB déck
 ... oben) dat déckt Gelaits (bei reichen Begräbnissen Echt.); häufige Flurbezeichnung: bei der décker Bich (bei der
269) LWB decken
 ...» d'Haus as nach nët gedeckt Echt.: en hoat mat Stri gedeekt (er hat frühzeitig
270) LWB Decken
 ... Decken (Echt.: Deken) F.: 1) «Decke»
 ... Stepp-Wolldecken (s. d.); dazu Zussetz. in Echt.:
271) LWB deeglech
 ... hillicht de Bodem (Du.: de Stän Echt).
272) LWB Deenhaiser
 ... Deenhaiser (Echt.) M.: «absonderlicher Mensch, Eigenbrödler».
273) LWB Deessel
 ... Deessel M.: «Querbeil» Echt. (mhd. dëhsel) s. Diessel.
274) LWB deessen
 ... deessen (Echt.) trans. Verb.: «schwingen» (bei der
275) LWB deier
 ... am preiswertesten) en deieren Apdékter, deiere Judd, Patréiner (Echt.: Patrinner) en deiere Maufel (teure Speise)
276) LWB Deklaratioun
 ...Deklaratioun (Echt.: -'sjun) F.: «Deklaration,
277) LWB delikat, delekat
 ... delikat, delekat (Echt.: tëlekat) Adj.: 1) «lecker»
278) LWB Déngscht, Dingscht
 ... sin ëmmer dran - Päärdsdéinst (gar schwerer Dienst, Echt.); 3) «Gottesdienst, Totenamt» wéini huet
279) LWB dénken
 ...dénken intr. Verb.: «dünken» Echt.: Wat dénkt Iech? (was ficht Euch an?).
280) LWB dënn
 ... allem zu mir) d. geséit (dünn gesät Echt.: di Brav säin d. gesicht) vun der dënner
281) LWB derfir
 ... derfir (ich trete dafür ein, ich stimme dafür) Echt.: kann äich derfir?;
282) LWB derschlipp, derschlapp
 ... (kënns de haut äs, kënns de moar äs Echt.).
283) LWB dësen, dës, dë(s)t
 ... soss hëlt dech dësen an deen (spassige Drohung) Echt.: dou dësen, dou deen! (schmähend: ich finde kein
284) LWB Dickeli, Dicki, Dickdack
 ...», Mutter zu weinendem Kind: dau oarmen Dickelchen (Echt.) e léift. aartlech, zitzt . . . D.
285) LWB Déikrich
 ...Diekirch» Gem. und Kanton Diekirch 169; Echt.: den Déikricher Kolleesch (Diekircher Gefängnis) Spitzname der
286) LWB Digel
 ...Digel ('dijəl lok. phV.: 'diʒəl, Echt.: 'di:jəl, Vianden: di:l) 1) «Tiegel
287) LWB digelech
 ... digelechen Dag (er brennt das Licht zulange morgens) Echt.: en as fir näist diglich, nët mol fir an
288) LWB Dimmer
 ...Blitzschlag» (wie frz. foudre, coup de foudre) Echt.: Wann och den D. an en al Hoat schlät
 ...» en D. mat Schlappen (arges Unwetter) Echt.: 't as kän D. su oarg, e gät
289) LWB Dinni
 ...: kupferfarbig) - dau dommen Dinni (Schimpfwort Echt.).
290) LWB Dir
 ... d'D. (ich war heute noch nicht draußen) Echt.: äm en D. op d'Palissade maachen (den
291) LWB Dirwiechter
 ...-wiechter M.: «Gerichtsvollzieher» Echt.: Dirweechter, Leitsgeheier, Schënner a Verdeerwer der Welt!
292) LWB Do
 ... do hu mer et! auch einfach: do! (Echt.) wat mécht än do? (was machen wir
293) LWB doheem
 ...» sein D., keen D. hun Echt.: 't as näist iwert en Dohäm, sot d'
294) LWB dohär
 ...-här (lok. Echt.) Adv.: in den Ra.: dohärgon (geschehen,
295) LWB dohäärter
 ...-häärter (lok. Echt.)
296) LWB dorëm
 ... den Raa.: 't as mer nët d. Echt.: doarems (es liegt mir nicht viel dran)
297) LWB dorëms
 ...-rëms (lok. Echt.) Adv.: «aus diesem Grunde»;
298) LWB dovun(ner)
 ... nët, bascht een nët Ra.: (Echt.): heen as nët dovoan (das ist nicht seine
299) LWB Doloun
 ... schappigen D. Den D. nët verdengen, stielen Echt. Ra.: Dolunn, Jolunn! (der Taglöhner muß dem Herrn
300) LWB Dobréi
 ... Dobréi M.: «Tölpel» (lok. Echt.).
301) LWB dolen
 ... do wou de Wee doolt dazu: (lok. Echt.)
302) LWB Dommeldar, Tommeldär
 ... Dommeldar, Tommeldär, Echt.:
303) LWB de Pittchen D
 ...: «Diarrhöe»; cf. Dutswit, Kurreewitt (lok. Echt.).
304) LWB Dommenek, Dëmm(i), Dëmmes, Dimm
 ... Dommenek, Dëmm(i), Dëmmes, Dimm, Echt.:
305) LWB Dommhät
 ... Kraut gewuess D. a Boussecht (Tockegkät) gi maddeneen, Echt.: woassen op äm Doar, op äner Heek; Raa.
306) LWB Donner
 ...sonst auch in Interj.: Der D.! Echt.: wat d'r D. drät dich oan! (was
307) LWB Doud
 ... engen säin D., deem anere säi Brout Echt.: Der Dutt hoat kän Mol (kennt keine Grenzen,
308) LWB Doudschwääss
 ...-schweess M.: «Todesschweiß» Echt.: sich säin Duttschwääss eraus feerchten;
309) LWB Doudsënn
 ... en Duttsën op em groen Esel (sehr häßliches Frauenzimmer, Echt.); 2) «weißes Fleckchen unter den Fingernägeln»
310) LWB Doudenauer
 ...-auer (Dim. Echt.:
311) LWB Doudegriewer
 ...-griewer (Echt.: Dudde-Begrewer) M.: 1) «
312) LWB Doudekapp
 ...-kapp (Echt.: Duddskoap) M.: 1) «Totenkopf, Schädel
313) LWB Doudekëscht
 ...-këscht F.: s. -lued Echt.: Dau Nol voa meiner Duddekëst! (spaßh.: Nagel
314) LWB Doud(e)skueb
 ... En D. as e Vull fir d'Kaz Echt.: esu en Duttskob! (armseliger Mensch);
315) LWB doudeg
 ...tot» e war ganz d. (mausetot) Echt.: sich dutt steerwen (spaßh.) e wääss
 ... Glied) doudech Bloum (aus Papier, künstliche Blumen) Echt.: esu en duddigen Geschmaach, en duddig Foarf (nichtssagend,
316) LWB douds
 ... (ze) d. wonneren, iergeren sich zu dudds geheien (Echt. sich abhärmen) sich zou douds schënnen (sich
317) LWB Draach
 ... Greisenalter» den alen D. kënnt un än (Echt.: schlouft, schläift hannert än, das Alter überkommt einen);
318) LWB draloossen
 ...loossen trans. Verb.: «hineinlassen» Echt.: sich droalossen (sich an etwas wagen, setzen);
319) LWB Dratzel
 ... Dratzel (lok. Echt.) M.: «kurzes, dickes Schwein», auch
 ... en dekt, kuerz Schwäin voan er Ponder (Ponner) honnert (Echt.).
320) LWB Drau
 ... Drau (Echt.: drε:u) F.: «Bohrgestell mit Rundgang»
321) LWB Dräidar
 ... mit gelber Rinde und Wurzel, gegen Gelbsucht gebr. Echt.: D'Beercher am Botter gebroden säi gout fir d'
322) LWB Dräideiwel(s)
 ... En as voam D. geploocht (unruhig sein, Wirrwarr anrichten, Echt.) zum D. eraus (schlimm);
323) LWB dräizeep
 ...-zeep (lok. Echt.) Flurn. «Dreizipfel», Waldparzelle (Echternacherbrück);
324) LWB dränken
 ... 2) «zum besten geben» Ra. (Echt.): Wen se dränkt, dem säin se zougedoun deen
325) LWB Drätzel
 ... Drätzel (lok. Echt.) F.: «kräftiges Frauenzimmer».
326) LWB dréchen, drëchen
 ... Jor micht kän Deirecht (bréngt allerhand Verenerongen beim Gedéiesch, Echt.) Raa.: D. ewéi e Schwiewelspoun, wéi Ros
327) LWB Dréchent, Drécht
 ... N. gebraucht: D. micht mi Schoad wi daat Naasst (Echt. sagt das Gegenteil d. h. es kommt auf die
328) LWB drien
 ... zu verrichten) kuck emol wéi et dricht (lok. Echt.: wie sie paradiert) dréin de Wol! (drehe
 ... Pëllen, Tuten d. Bän esu ronn ewi gedricht (Echt.) en Dapp d. (cacare) engem eng
329) LWB Drëmmelchen
 ... Drëmmelchen (lok. Echt.) M.: «rundliches Frauenzimmer »— s. Bommel.
330) LWB Drëppchen
 ... seng D. muergens dät hien ët nët lok. Echt.: e Kärel wi en Drëppchen voam Su (einer
331) LWB dreschen
 ... Dreschmaschine); 2) «sich eilig bewegen» Echt.: gedreescht kommen (schnell kommen) meistens: en as gedosch
332) LWB Dribséilegkät, Dribsilligkät
 ... voa lauter Dr. nët op de Bän halen (Echt.).
333) LWB Dronkenellen
 ... mir ganz bange) Honnert Dronkenelen säi mer ausgaangen (Echt.); 3) «Todesangst, Todeskampf», Echt.:
 ... (Echt.); 3) «Todesangst, Todeskampf», Echt.: e läit an den Dronkenelen (er liegt im
334) LWB dronterëm
 ... d. am Koap (es ist mir schwindlig im Kopf, Echt. s. ronderëm).
335) LWB Druludium
 ... Druludium (Echt.) N.: «Durcheinander, Volksmenge, Jahrmarktslärm»
336) LWB de
 ... dech gesin! du Wisekriips, du aarmen Drupp! Drippchen! (Echt.) Dududu! (Necken der Kleinkinder) O duu!
337) LWB Dibbelchen
 ... Dubblen drécken auch sein Dubblen zerot halen (Echt.) oder seng Dubbele beienän halen (sehr geizig sein).
338) LWB Dubbelskrimmer
 ...-krimmer (Echt.) s. d. vor.;
339) LWB Dubbelsquëtscher
 ...-quëtscher (Echt.) s. Ds.drécker.
340) LWB duddelen
 ... duddelen, Echt.:
341) LWB Duddermrei
 ... eng D. as en Zantipp, en Deiwel an Ziwil (Echt.) cf. Dudderheng.
342) LWB duebel
 ... duebel, Echt.:
343) LWB duabbel
 ... nët hanne wéi vir, soss hätt ët d. Geschir (Echt., von einem Frauenzimmer, das seine üble Laune an andern
344) LWB duebelen, dobelen
 ... duebelen, dobelen (Echt.) trans. V.: «verdoppeln» s.
345) LWB Duechter, Doochter
 ... Duechter, Doochter (Echt.),
346) LWB duelhänkeg, doalhenkig
 ... duelhänkeg, doalhenkig (Echt.), Adj.: 1) «abschüssig», Wb.
347) LWB duerbréngen
 ...-bréngen (Echt.) (Ton: 1) trans. Verb.: 1) «fertig
348) LWB duerëm
 ...Adv.: «darum» kaus. doarom(s) (Echt.);
349) LWB duer
 ... as, dem än nët gäier ënner d'Heen feelt (Echt.).
350) LWB Duer(e)fkueder
 ...-kueder (Echt.: -koader) M.: «wer viele
 ... än, den d'ganz Doaf op d'Kopp gehaicht (Echt.);
351) LWB duerhäfteg
 ... duerhäfteg (lok. Echt.) Adj.: «dauerhaft, stark» (bei Bau
352) LWB Dues, Doass
 ...Eigenbrödler, verschlossener Mensch» Dou Doass! (= Lausterfiischen (Echt.) s. Dachs).
353) LWB Dujhel, Duujhel
 ... ä fru, rëm a seim alen D. ze säin (Echt.) 't gät am alen Dujhel viroan
354) LWB dun
 ...: éiser Herrgott sei Recht, mir doun éis bäst (Echt.) mat deem hoat et gedoun dou recht
 ... et gedoun dou recht a kuck no käm (Echt.) wann een dät, wat e kann, dann dät
 ... bescht din dou däi bäst an däi määst (Echt.) ech hu meims genuch gedon (was in
355) LWB durechernän
 ... Stri, en Kaz fënd hir Jong nët dran erëm (Echt. durcheinander wie Heu und Stroh, zur Bezeichnung einer großen
356) LWB durechgrëffeg
 ...-grëffeg (lok. Echt.) Adj.: «wirksam» en duerchgrëffeg(t) Mëttel;
357) LWB durechha
 ...-ha, -hau (Echt.) M.: «Schneise»;
358) LWB durechwuessen
 ...(vom Fleisch, Magerspeck) wéi gät et? Duurchwoasst! (mittelmäßig, Echt.) duerchwuessene Speck (Magerspeck);
359) LWB Dutsamen
 ... Dutsamen M.: «Schwächling» (Echt.).
360) LWB Duucht
 ...Untugend, Eigenart, Angewohnheit» das seiner Duuchten än (Echt. das ist eine seiner Eigenschaften) s. Dugent.
361) LWB echt
 ... echt Adj.: 1) «unverfälscht» eng
 ... Adj.: 1) «unverfälscht» eng echt Kuer (echter Kornbranntwein) echte Camebert déi Séissel
 ... 2) «gut, gediegen» hei sëtzt än echt (hier sitzt man gut, gemütlich) en e. Meedchen
362) LWB Ack
 ... Groussgaasseck (Lux.) an de siwen Eken (Echt.) de schaarfen E. (scharfe Biegung einer Straße)
363) LWB Eckches, Eekches
 ... Eckches, Eekches (Echt.) N.: «Ballspiel» mit Schlagholz (letzteres
364) LWB eck(e)lech
 ... Nuecht (R. IV 121) das e. wuar (Echt. das ist ganz sicher wahr) engem den eckleche
365) LWB Eechel, Aichel
 ... Eechel, Aichel (Echt.) s. Äächel.
366) LWB -eg
 ... en déckegt Buch en dekig op de Bak (Echt.) e räichigt Meedchen ganzig sëcher (ganz
367) LWB egal
 ... äich fir mein Persunn, dat as mir ganz e. (Echt.).
368) LWB egenen, ägenen
 ... egenen, ägenen (Echt.: 'a:ijənən) refl. Verb.: «taugen, sich
369) LWB Egoist
 ...M.: «Egoist» auch Egoast (Echt.).
370) LWB ei
 ... dat dät mir gout bis an di déck Ziff (Echt.) ei, dat huet geschmaacht!; 2) Ausdruck
371) LWB eidel, eddel, eggel, egdel
 ... mol dës Buddel noach eidel gemaacht, da geséi mer! (Echt. jetzt wird noch diese Flasche geleert, dann werden wir
 ... eidele Mo (ich bin hungrig) eidel Kaarten (Echt.: illich K. Spielkarten, die nicht zählen);
372) LWB éierlech, iërlich
 ... Ösl.) ierlich, wann et och schwier feelt! (Echt); 2) «angemessen, sachgerecht, anständig» é. bezuelt
 ... (ein angemessenes Angebot) sez mol ierlech oan (Echt.: wie es sich gebührt) en as mol nët
373) LWB éig(t)en
 ... éig(t)en phV.: éien, Mosel: iigten, Echt.: igen, Ösling: äen, ägen, Konj. Praet.
374) LWB éischtens
 ... d'ischt kommen di Klän (zuerst kommen die Kleinen, Echt.).
375) LWB éischter
 ... wofir hoas de mir dat nët ischter gesot? (Echt.) 2) «lieber» ech geséich dech
376) LWB Éiwegkät, -keet
 ... Zeit» 't hoat en Iwigkät gedauert (Echt.) ech hu missen eng É. waarden.
377) LWB El, Äl
 ...: fir Äl a Brutt voan den Eltre soergen (Echt. für Speise u. Trank sorgen).
378) LWB elendeg, éilendeg, elendzig, elenneg
 ... 't as mer su elendzig zu Mout (Echt.) en as elendeg zu Grond gaangen en
379) LWB elier, elir, elär
 ... elier, elir, elär (Echt.) Adv.: «hierher, hierhin» loosse mer
380) LWB Elster
 ... Elster (lok. Echt. e:lstər) F.: «Elster, Pica» (s.
381) LWB ëmgeréiz
 ... se hoan e missen mat saim Ëmgeritz erneren (Echt.) en huet all säin Ë. mat op d'
382) LWB ëmleiën
 ...-läeren, -leëren, -léiëren (Echt.) trans. Verb.: «einem zusetzen» (eigentlich
383) LWB Engel
 ... Engel (phV. Echt.: 'e:ŋəl) I M.: 1) «
384) LWB Engelchen
 ... —'t gät mat den Eengelcher an der Prossessiun (Echt.)
385) LWB Eng(e)land
 ... Eng(e)land (phV. Echt. 'e:ŋ-) N.: gewöhnl. «Großbritannien
386) LWB Eng(e)länner
 ... Eng(e)länner (phV. Echt. 'e:ŋ-) M.: 1) «
387) LWB Engt
 ... Engt (phV. Echt.: e:ŋt) F.: «Enge» an
388) LWB Enn
 ... Enn (phV. Echt.: e:n, ε:n) N.: 1) «Ende,
 ... kréit en En wéi déi léif laang Iwegkät nët (Echt.) Wou kän Ufank as, do as och kän
389) LWB ennegen
 ... ennegen (Echt. auch: eendigen) intr. V.: «zu Ende gehen
 ... Ende gehen» dat elo eendigt nët gout (Echt.) du ennegs nach um Gaalgen et hat
390) LWB ënnerschloën
 ... unterschlagen» en huet eng déck Zomm (Somm Echt.) ënnerschloen e Bréif ë.;
391) LWB ënnerwierfeg
 ...-zeechnen, -zäächnen, -zaichnen (Echt.) trans. V.: «unterschreiben» (eigtl.:
392) LWB entwoochen
 ...-woochen (Echt.) I intr. V.: «entschlafen» (ohne
393) LWB entspriechen
 ...-spriechen, -spreechen (Echt.) intr. V.: «entsprechen» seng Liwerong
394) LWB entwannen
 ...-wannen Part.: ëntwannt, ëntwonn (Echt.) intr. V.: «gerinnen» (Milch), «
395) LWB entzënt
 ...-zënt (Echt.)
396) LWB eppes
 ... beim kapotten Hénkel deen hat e. am Schnau (Echt. am Schlau Wb. 06 hat etwas vor)
397) LWB eräisen, -eisen, -äsen, -esen, -éischen
 ... refl. V.: «erstaunen, erschrecken» Echt.: d'Kanner eessen, dats de dich eräs.
398) LWB erbäissen, -beissen
 ... ertragen) hien hoat sich noach zur Zäit erbass(t) (Echt. hat sich rechtzeitig beherrscht, auch: hat den Ausdruck gemildert
399) LWB erbellen
 ... en hoat sich d'Hand (de Moën) erbellt (Echt.) eng erbellt(e) Rous (übergangene Erkältung) erbell
400) LWB erdéiwen
 ... erdéiwen Echt.: -'te:vən trans. V.: «
401) LWB erdreiwen
 ... en Heiel (Hacke), en Kromm, e Beilen e. (Echt.) (die stumpf gewordene Schneide dünner machen durch
402) LWB ergin
 ... muss de mer dat dann alle Kéier ergeen? (Echt.) ech hun em et nach d'leschter egin.
403) LWB ergrammt, -grämmt
 ...Geld ergrammt, an d'Schwäi freessen et nët emol (Echt.) s. ergämmt, ergrimmt.
404) LWB erkräischen
 ... erkräischen (Echt.) trans. V.: «durch Weinen erreichen»
405) LWB Erléisong
 ... 't war en Erlisong fer is all (Echt.) den Doud wier eng E. fir en.
406) LWB erwaarden
 ... die Eltern erwarten Familienzuwachs) seiner erwouert näist Gouts (Echt.) äm seiner erwouerden (Echt. auf jemand
 ... näist Gouts (Echt.) äm seiner erwouerden (Echt. auf jemand warten, um ihm z. B. Vorwürfe zu
407) LWB erwäächen, -weechen
 ... -weechen (-A:i- Ndösl., Echt.) trans. Verb.: «erweichen» 't
408) LWB erwiergen
 ... an enger Spullomp erwiergt nou erweerg nët dran! (Echt. sagt man zu einem groben Lügner) d'Schwäin
409) LWB erausfueren
 ... mit dem Wagen ausfährt) mat der Bréit e. (Echt. zur Unzeit reden);
410) LWB erausgesinn
 ... Jor ewéi geschlääft ewéi e geschante Koder (Echt.) ewéi eng Läich ewéi der Dout
411) LWB erauswenzelen
 ...-wenzelen, -wënzelen (Echt.) trans./intr. V.: «herauswälzen»
412) LWB esou
 ... Gegenrede des Ersten: dat säin zwi Su (Echt.).
413) LWB Essegmudder
 ...» (verdickter Rest im Essigfaß) du Essigmouder (Echt. zu einem Kind, das das Sauere liebt);
414) LWB ewechhuelen
 ... wéi ä genatauert, dat hëlt äm Wand ewech (Echt.: wie man geartet ist, das nimmt einem kein Wind
415) LWB ewen
 ... ewen (Echt.) Adv. «eben, freilich» e. weent de
416) LWB Ewerreech
 ... Ewerreech (Echt.) M.: «Hafersense» = Huewerriech (s.
417) LWB Faarf
 ... (phV. des Vokalismus cf. Ltb. 2, außerdem Ostsaum um Echt.: fO:Af, im Zentrum bisw.: Fuerf, an
 ... bisw.: «Meinung» im allgem. Echt.: en as nët voa meiner Foarf (er ist
418) LWB Faart
 ... verdéngt (du hast eine gute Tracht Prügel verdient) Echt.: do gehiert en gout Foart loassgezogen.
419) LWB Faaschten
 ... Ostern) Bauernregel: dréche F., e gutt Joer; Echt.: 't as wi Faasten a Foasenicht (ein
420) LWB Fabriksspéngel
 ...-spéngel (Echt.) F.: «Sicherheitsnadel»;
421) LWB fackel
 ... im Wachsen, gesund» (von Pflanzen und Tieren) Echt.: d'Aue säin erëm f. (der Blick des
422) LWB falen
 ... iron.) e fällt an d'Knéiën (auch Echt.: e feelt a sein Bän er schlottert
423) LWB Famillech, Famillich
 ...Famillech, Famillich (Echt.),
424) LWB Fangeschlängt
 ...-längt F.: «Länge» Echt.: gëf him en Fangeschleengt, da wëllt (hëlt) en en
425) LWB fasséngerlech
 ... fasséngerlech (Echt. u. Sauerbogen: fasseinerlich) Adj.: 1) von
426) LWB Fatz
 ... Weibsbild» (äußerlich u. moralisch unordentlich) dafür in Echt. auch: en Futz (Lustig) déi verlafe Fatz an Zatz!
427) LWB Fatzbënzig
 ...bënzig Adj.: «steifverrückt, total verrückt» (Echt.);
428) LWB Faulecht
 ...Faulecht (A:u) F.: «Faulheit» Echt.: d'Faulicht streekt d'Glidder (die Faulheit streckt
429) LWB fäerten, fier(e)chten, feerchten
 ...: allgem. gefaart, Stadtlx. gefiercht, -fuercht, Echt. -fo:əçt, mittl. Ösling -fu:ərt,
 ... ich faart Konj. Prät.: ech fiercht, Echt. fe:ərçt, Nordösl. fε:ərt, trans. intr. V.: «
 ... e Lach du fäerts däin egene Schiet Echt.: feercht kän Mous (nur keine Angst!) deen
430) LWB Fäsch
 ... Fäsch (Echt. veraltet: Fäscht, Pl. Fäjhden) F.: «Faschine,
431) LWB feën, fäen
 ... Süßigkeiten vom Christbaum, alles Obst von den Torten weggegessen) Echt: d'Seek f. (den Taschendieb spielen); 2) «
432) LWB Feesper
 ...Plur. Feesperen F.: «Wespe» (Echt.).
433) LWB Feientskloak
 ... Feientskloak (Echt.) F.: «Feindesglocke» (im Nordturm der
434) LWB Feier
 ... stin ech tëschen zwee F. (zwischen zwei Gefahren) (Echt.: F. a kän Flam = kalter Herd,
435) LWB Feierklack
 ...-klack F.: «Feuerglocke» (Echt.: -gloak eine besondere Glocke in
436) LWB féischteren
 ... féischteren (lok. Osten, Echt.: fisteren) trans. Verb.: 1) «liebkosen,
437) LWB Féischterer
 ...tréischter s. d.) esu e Fistermännchen! (Echt. verzärtelter Knabe).
438) LWB Féiss, Fëss
 ...» dafür auch: Féidéier, Sténkdéier, Sténkert, in Echt.: Foamert.
439) LWB verantworten
 ... verantworten (Echt.) = veräntwer(t)en (s. d.).
440) LWB verbéis(er)en
 ... verbéis(er)en (Echt.: verbusen) refl. Verb.: «sich verschlimmern»
441) LWB verbidden
 ... Zeit, geschlossene Zeit für feierliche Hochzeiten, Schonzeit für Wild) Echt.: ech verbéide mer mäi Klëppel (ich verbiete das
 ... meiner Amtswürde, allg.: ich wehre mich meiner Haut) Echt.: wat net verboden as, as noach laang nët erlaabt
 ... net verboden as, as noach laang nët erlaabt Echt.: verbéiden hääscht héiden (wer verbietet, muß darauf halten,
442) LWB verblatzen
 ... Stofft, d'Tapisserei . . . as verblatzt Echt.: säi gouden Noam as verblatzt (sein guter Name
443) LWB verboasselen
 ... verboasselen (Echt.) trans. Verb.: «in Verwirrung bringen».
444) LWB verboazen
 ... verboazen (Echt.) trans. Verb.: «verdummen».
445) LWB verbruet, verbroat
 ...verbruet, verbroat (Echt.) 1) «verdreht, halsstarrig, verbohrt, hinterlistig»
446) LWB verbusen
 ... verbusen (Echt.) = verbéiseren (s. d.).
447) LWB verdiebelen
 ... aus der normalen Form bringen, falsch falten» Echt.: e verdebelten Näistert (ausgesogener Nichtsnutz).
448) LWB verdierwen
 ... Raa.: dou hoas et mat him verdoarwen (Echt.) et mat engem verdierwen (jem. ärgern, die
449) LWB verdompéieren
 ... verdompéieren (daneben auch: vertompéieren, verstompéieren, verdomspedéieren) lok. Echt., trans. Verb.: «zuschanden machen».
450) LWB verdréi(n)t
 ... verkehrt» 't as e verdrichte Kand (Echt.).
451) LWB verdriwwen
 ...verwirrt» (ähnlich: gehesst, verdrieft, verwallt); 2) Echt. in der Ra.: verdriwenen Newel «Staubregen am Morgen
452) LWB Verdriewen
 ... Verdriewen (Echt. u. lok.: Vertrewen) N.: 1) «
 ... 2) «Niedergang» (in dieser Bed. in Echt. dafür auch: Verdrenen).
453) LWB verdroen
 ... sech e verdroenen Newel (sehr leichter Regen Echt.).
454) LWB verdullen
 ... verdullen (Echt.) trans. Verb.: «schmälern, verkleinern» äich
455) LWB verentschëllegen, verexkuséieren
 ...(sich) entschuldigen» verexkiséiert mech! (entschuldigt mich!); lok. Echt.: veronschëllegen.
456) LWB verfidderen
 ...überfüttern, falsch füttern» dat Schwäin as verféidert (Echt.).
457) LWB verfriessen
 ... trans.: «mit Essen draufmachen» Echt.: Dee verfréiss Häerches Gout (= das
458) LWB vervuerwatzen
 ... vervuerwatzen (lok., belegt in Echt.) trans. Verb.: «die Zeit mit Gaffen verbringen
459) LWB verfutzen
 ... verfutzen (Echt.) intr. Verb.: «auseinanderfallen» (von Bratkartoffeln),
460) LWB vergräën, vergreën
 ... vergräën, vergreën (Echt.: -greien, Part. Praet., Ost.
461) LWB verhämel(ech)en, -hemel(ech)en
 ... verhämel(ech)en, -hemel(ech)en (Echt.: veraltet Part. Praet.: verhalicht) trans. Verb.:
462) LWB verhämperen
 ... verhämperen (Mosel), lok.: verhamperen (Echt.) tr. Verb.: «schlecht verhantieren» en
463) LWB verhäsp(el)en
 ... verhäsp(el)en (Echt.: verheiräspelen) trans. Verb.: «verheiraten».
464) LWB verher(re)chen
 ... verhaljen trans. Verb.: «zerstören, verheeren» (Echt.: altes Part. Praet.: verharroïcht) d'Héiner hoa
 ... d'Héiner hoa mer de ganze Gouert verherrcht (Echt.).
465) LWB Verhoalich(t)
 ... Verhoalich(t) (lok. Echt.) F.: «Versteck» (im Haus, in
466) LWB verhoamelen
 ... verhoamelen (lok. Echt.) trans. V.: «zuschanden machen» si
467) LWB verhud(d)elt
 ...verwahrlost» e kënnt esou v. dohier Echt.: verhudelt a verhotzt.
468) LWB verkënnegen
 ... androhen» ech hun em de Krich verkënnegt (Echt.: veroakënnigt ich habe ihm mit Strafe gedroht);
469) LWB verkennen
 ... beurteilen» (gut oder schlecht); 2) lok. Echt. (fər'ke:nən) nur: «sich stellen, als ob man
470) LWB verkläden, verkleden
 ... d'Gréidel am Hierscht, wéi d'Braut vu Fluppeg, Echt.: ewéi en Husiger(bock) wat kommen där Fra hir
471) LWB verkloen
 ... verkloen (Echt.: veroakloen) trans. Verb.: «verklagen».
472) LWB verknascht(el)en
 ...schmutzig machen, werden» verknascht a verrascht Echt.: verknoast a verknoutert.
473) LWB verléisseg
 ... Sachen) den Dill, Steen, Tratt as nët verlissig (Echt.).
474) LWB verlooss(en), verloosst
 ... verloossent (verluerent) Schof; 2) «gottverlassen» Echt.: dou verloossene Mënsch! eng verloosse Séil; dazu
475) LWB vermassakréieren
 ... «massakrieren» dafür lok.: vermoskréieren (Echt.) ech kënnt en derfir v.!
476) LWB vermengen
 ... dech mengen darauf kannst du stolz sein) Echt.: e vermäänt sich alles ze kënnen wat dee
477) LWB verpoatert
 ... verpoatert (Echt.) Adj.: «verwirrt».
478) LWB verrauen
 ...(Part. Prät.: verraut, Vianden fər/Oxt, Echt.: verraucht, verracht) refl. Verb.: «sich zu
479) LWB verrichen
 ... jem. der an Flaschen herumschnuppert: nau verréich dich nët! (Echt.).
480) LWB verroden
 ..., datt ech dat nët gär gehéiert hun Echt.: dee verritt sein Familjen nët (cf. verläächenen)
 ... dee verritt sein Familjen nët (cf. verläächenen) Echt.: äich säin iweral verroden (ich bin von jedermann
481) LWB versabbelen
 ...» en huet séng bescht Zäit versabbelt Echt.: en hoat sein schi Suën mat esu Dommhäte versabbelt.
482) LWB versoff
 ... «trunksüchtig» du aalt versoffent Schwäin Echt.: versoffe Meten (gemeinlx. Metten = törichtes Gerede
483) LWB verschaffen
 ...: «sich überarbeiten» (auch: iwwerschaffen) Echt.: en hoat sich zelewen noach sele verschafft, awer schuns
484) LWB verschammelt
 ...(verschimmelte Gerste); 2) «mißraten, verkümmert» Echt.: 't säit esu v. ous
485) LWB verschamt
 ... verschamt (in Echt. belegt) Verbadj.: «verunziert» (durch eine schlecht
486) LWB verschimt
 ...verschämt, schüchtern» e verschimte Kärel in Echt. dagegen: onverscheemt oarm Leit (= verschämte Arme);
487) LWB Verschlag
 ...» (meist kleiner Schuppen) dafür: Kabeischen, Stouz (Echt.); 2) «heimliche Kenntnis» hien hat
488) LWB verschnëppelen
 ... verschnëppelen (Echt.: verschnappelen) trans. Verb.: «in kleine Stücke,
489) LWB verschoamen
 ... verschoamen (Echt.) trans. Verb.: «beschämen» sonst:
490) LWB versetzen
 ...3) «für Geld als Pfand hinterlegen» Echt.: fer de Foaskostüm gif ich Man a Kanner versezen;
491) LWB versidderen
 ...; 2) «zu viel schmoren» Echt.: dou versidders noach an der Heel!
492) LWB verspellegen
 ... verspellegen (-chen), lok. Echt.: verspillichen trans. Verb.: 1) «mit
493) LWB verstämpelen
 ... verstämpelen (lok. Echt.) trans. V.: «durch übertriebenen Zuspruch zum Essen
494) LWB verstären
 ... verstären (lok. Echt.): «verwirren, erschrecken», bes. als Verbadj.:
495) LWB verstëllen
 ... Verb.: «ganz stille, kleinlaut werden» Echt.: nou verstëll a pips mol nët!
496) LWB Verstellesch
 ... Verstellesch, Verstelisch (Echt.) F.: «Heuchlerin» bes. von
497) LWB verstoppt
 ... 2) «verstockt» dau verstoppte Sënder! (Echt.).
498) LWB verwam(më)schen
 ... verwam(më)schen (Echt.: verwammichen) trans. Verb.: «durchprügeln».
499) LWB verzielen
 ...refl.: «sich beim Zählen irren» Echt.: e verzeelt sich nëmmen zu seim Vorel (Vorteil).
500) LWB Fëscherlatäin
 ...-latäin N.: «Fischerlatein» (in Echt. gelegentlich dafür:
501) LWB vësedéieren
 ... vësedéieren (fəzə/deiərən lok. bes. Echt.
502) LWB fëspelen
 ... fëspelen (Echt.) intr. Verb.: «sich emsig, übereifrig betätigen».
503) LWB Fesper
 ... im Norden u. Osten bel. spor., etwa in Echt.: Feesper) F.: «Wespe»; dafür
504) LWB Vesper
 ... Vesper (lok. Ostrand, etwa Echt.: Veesper, Mosel: Väesper) F.: «Vesper
505) LWB Ficelle
 .../fisəl, /fizl, dafür auch im Osten (Echt.):
506) LWB Fieder
 ... eng F. um Hutt a keen Dubbel am Sak (Echt. auch: Batzen unbekümmert selbst ohne Geld)
507) LWB Fiederspill
 ... «leicht beeinflußbarer, leichtfertiger Mensch»; 3) Echt.: «Geschwätz, leichtfertiges Gerede» su e Federspill;
508) LWB fierkelen
 ... fierkelen II (Echt.: /fe:ərkələn) intr. Verb.: 1)
509) LWB Vigelchen
 ... cf. Bruch, Grundlegung, Karte 38/A; der Ostrand um Echt. spricht /fi·əlçən.
510) LWB Figur
 ... wat eng F.! eng traureg F. Echt.: sein F. gefeelt mer nët (er sieht krank
511) LWB Viischt
 ... an d'V. gereent (er schaut griesgrämig drein) in Echt. auch: 't hoat em an d'V. geschneicht
512) LWB villgeschwei(ge)ns
 ...-geschwei(g)s Adv.: «geschweige» Echt.: e Schoofskoap, deen nët emol ëmstand as en See
513) LWB villmol
 ... in Dankesformeln: v. merci (herzlichen Dank), wofür in Echt.: der sid v. bedankt;
514) LWB Finx
 ... Finx (lok. Echt.) M.: «Schreckgespenst» äich hoan de
515) LWB fir
 ...t as f. fort (oder: aus der Welt, Echt.: mam Koap gint den Dënzel) ze lafen '
516) LWB firqua(a)ms
 ...Adv.: «ohne weiteres Überlegen, gleichgültig» Echt.: ich hat esu f. gesot, 't war awer
517) LWB vir
 ...ist das Simplex vir (außer im Osten, etwa um Echt.) weitgehend durch virun/vrun ersetzt statt
 ... weitgehend durch virun/vrun ersetzt statt ostlx. (Echt.) 't as v. meinen Aue geschéit, heißt
 ... allgemein: 't as v(i)ru méngen geschitt Echt.: en hoat mich v. d'Liicht geféiert (sonst
 ... (sonst allgem.: bei, hannert d'Liicht) Echt.: si dreeschen am Deen a wane vir (sonst
518) LWB virbeschäden
 ... trans. Verb.: «Bescheid sagen» Echt.: de gës noach bevirschät winni att mer gin.
519) LWB virblosen
 ...» dee kritt emol eppes vu mir virgeblosen (Echt.: virgebloost belegt).
520) LWB Virdäl, -deel
 ... Virdäl, -deel, lok. Virel, Echt.: Vorel M.: «Vorteil» en
521) LWB virëns, virënst(er)
 ... virënst(er) (-ənts-) lok. Osten, bes. Echt. Adv.: «vorher, eben» immer mit elo
522) LWB virgesinn
 ...sich eindecken mit» (lok.: sech virsinn, Echt.: sich virséin) mir haten eis mat der Sääf
523) LWB Virhand
 ... zum Zug?) ech loossen der d'V. Echt.: wa mer däfen, da kréis dou d'V. fer
524) LWB virof
 ...(von Anfang an) war d'Saach schlecht ugepaakt Echt.: dou kréis emol v. näist, dann hoas de schuns
525) LWB virsprangen
 ... 2) «vormachen wie gesprungen wird» (in Echt. etwa bei der Springprozession).
526) LWB Virstalt
 ... Virstalt (Echt.) M.: «Anstalten», in der Ra.
527) LWB Virstreech, -strääch
 ... dann «Vorrecht» (cf. Virhand) Echt.: d'wëll Schwäin haten do noach ëmmer de Virstraich,
528) LWB virtrieden
 ...: «hervortreten, auftreten, sich bemerkbar machen» Echt.: do ging äich awer virtreden, mich der Saach oanhollen
529) LWB Virwëtz, Vuerwëtz
 ... ausweichende Antwort auf vorwitzige Frage: V. mat Äppelschnëtz (Echt.: Vuerwatz mat Epelschnatz) ech gin nach e bësselchen
530) LWB virwëtzeg
 ... virwëtzeg, vuerwatzig (Echt.) Adj.: «vorwitzig, neugierig» v. wéi
531) LWB flacker, flaker
 ... fakel) d'Rommele sti f. (wachsen schön) Echt.: d'Bléit voan de spidden Epel as noach well
532) LWB fladeren
 ... fladeren (Echt.) intr. Verb.: «müßig herumgehen» (auch:
533) LWB Fladerech, Fladeres, Fladerhanes, -tinnes
 ... Mensch» dafür allgem.: Liichtfank, lok. Echt.: Hinanhärsak (s. d.).
534) LWB Flääsch, Fleesch
 ... graffe Speisen as d'Fl. nach dat bescht Geméis (Echt.: d'F. as noach dat best voan alle raue
535) LWB Fläissdech
 ... Fläissdech M.: im Spw. De F. (Echt. bisw. Fläissbich) huet d'Bee gebrach, de Laassem as ukomm
536) LWB Fläsch
 ...F.: «Flasche» (am Ostrand, etwa in Echt. ist Buddell das ältere Wort s. d.,
 ... das ältere Wort s. d., sowie Palgen, Echt. § 15) komm, mer pouzen, kraachen eng F.
537) LWB Fläschebir
 ...F.: «frühreifende, längliche, bräunliche (Gewürz)birne» (in Echt.: Flaschebir sonst dafür auch: Bergamottebir, laang Bir);
538) LWB Fleck
 ...b. «fleckförmiger Ausschlag, macula»; 4) Echt.: Fleek «großer Marbel beim Schusserspiel» (s.
539) LWB fléien
 ... «flattern» de Foandel fléicht am Wand (Echt.) übtr.: d'Suë f. nëmmen esou
540) LWB Fliicht, Fliichtel
 ... em d'Fliichten (übtr.: jem. unschädlich machen) Echt.: ich halen, ich maachen der Fliichtelen (ich mache
541) LWB fliichtelen
 ... dafür Nösl.: floachten (/flO:çtən) Echt.: wi se d'Houer (/hO·uər) noach gefliichtelt
542) LWB Floacht
 ...I F.: «Aufflackern der Blitze» Echt.: än F. an ä Feier.
543) LWB Flou
 ... Raa.: Fléi sichen, Fléi klécken (lok. etwa Echt.: krécken, knécken) den Hond klappt d'Fléi
 ... sorgenloses Leben) deen héiert d'Fléi houschten, néitschen (Echt.: d'Fli néisten an d'Mécken housten hieren
 ... Fléi kritt (da begann es schief zu gehen) Echt.: Fli a Lais, Schowen (Schaben) a Spannen, a
544) LWB Flouhaut
 ... F.: «Flohhaut» in der Echt. Ra.: e steelt sich as wëllt en d'Wëlt
545) LWB Fluch
 ... häufigem Mißerfolg) wat huet dee Flich gedoën Echt.: wa mer esu vill Daleren hätten wi s dou
546) LWB Fluess(e)gaart
 ... «Flachsgarten» (dafür urkundlich häufig: Hoirgarten) Echt.: bropper wi e Floassegouert;
547) LWB Fobbes
 ... Fobbes (lok. Echt.) M., F.: «große Angst»
548) LWB voll
 ... Spichten ech hun d'Haus voller Aarbecht Echt.: deen hoat ëmmer de Sak voller Spott voller
 ... op enger Lësch emdréien voll an doll Echt.: dat säi v. Meeten (Gerede); Sprww.: Besser
549) LWB Folleg
 ... (auch: kee Folges N.); 3) Echt.: «Ursache, Grund» aus wellicher Follig säid
550) LWB fomfachen, fumfachen
 ... arbeiten» 't as gefumfaacht (A:çt Echt.).
551) LWB Foosch
 ...in der Ra.: mir hun et op F. (Echt.: Foasch, Foarsch).
552) LWB vorelen
 ... vorelen (Echt.) intr. Verb.: «Vorteile bringen».
553) LWB Fou
 ...langer Hobel, Fugenhobel» lok.: Fu Echt., dafür auch:
554) LWB Foumert
 ... Foumert Echt. Foamert M.: «Iltis» cf.
555) LWB Fouss
 ... Anstrengungen gemacht) sein Stroass as gout zu F. (Echt.: er ist trinkfest) du spréngs mat de Féiss
556) LWB Frack
 ... Karte zuspielen); 2) «Frack, Gehrock» Echt.: do hoas de dem Peeter (der Moum) oan de
557) LWB Frascht
 ... mer kréien hënt F. de Froast zéit eraus (Echt.: es taut) de F. sëtzt mer an de
558) LWB Fratz
 ... fäerten! mäich dät esu e Frotz net feerchten (Echt.).
559) LWB Frächen
 ... Frächen (lok. phV. Echt. u. äußerstes Nösl. /frA·içən) Pl. Frächercher
 ... Schaf (zu Kindern, wenn der Schrank abgesperrt ist); Kinderspiel (Echt.): Fraiche, Fraiche, mat der laanger Nees'chen! Die
560) LWB Fräd, Freed
 ...» Spw.: Kän F. oani Läd (Echt.) dem engen säi Läd, dem aneren séng F.
561) LWB fräen, freën
 ... fräen, freën (lok. phV. Echt. und nördlichstes Ösl. /frA·iən, Echt. Part. Prät.
 ...(lok. phV. Echt. und nördlichstes Ösl. /frA·iən, Echt. Part. Prät./frε:içt, Ösl./frεkt)
562) LWB fräi
 ... von Schuld) ech loossen em f. Hand Echt.: en hoat fräie Schaff (er kann sich alles
563) LWB Fräizou
 ... Gewissen» de kanns f. 100 Frang reechnen (Echt.) dafür Ga.:
564) LWB Fräschenär
 ...: = bruck (s. d.) Freeschenaiercher (Echt.);
565) LWB Freckeisen
 ... auf der Anhöhe zwischen Christnach und Savelborn, Gemeinde Waldbillig, Kant. Echt. 259; um F. (in F.), wo Schinder
566) LWB fréckelen
 ... (u) mer gefréckelt fir méi gewuer ze gin Echt.: f. a foarschen.
567) LWB Fréi(t)
 ... Fréi(t) (Echt.: Fréicht, Norden: Fricht lok. Frikt) F.
568) LWB Freidesbesserigen
 ...F. «Besserung, die am Freitag eintritt» Echt.: en F. heelt nët oan.
569) LWB freien
 ... engem gudden Haus dee freit sech dout Echt.: äich hoa mer e gefriën an dau hoas e
570) LWB fréieren
 ... a Fra (es wird sehr kalt sein) ähnl. in Echt.: hënt fréiert Motzen Esel - 't as
571) LWB friem
 ... (lok. phV.: nördl. Gutland fre:m, Osten um Echt. frim, Ösling frjεm) Adj.: 1) «
572) LWB Fromfaaschten
 ... Fromfaaschten (lok. Echt. Frumfaasten, Mosel: Froumfaaschten, Ösl. Frungfaasten) Pl. F.
573) LWB fuebelen
 ... fuebelen (Echt.: foabelen, Nösl.: fabelen) intr./trans.
574) LWB Fuedem
 ... übtr.: e leet sich an de Foadem (Echt.: er pariert); 2) «Kleidung, Anzug»
 ... huet de F. verluer; de Foadem as em entgaangen (Echt.: er hat in seiner Rede den Faden verloren).
575) LWB fuedemsdéck
 ... f. no gichs, zich en derno dich oam Säl (Echt);
576) LWB fuerderen
 ... fuerderen (lok. phV. faarderen, foarderen, Echt.: /fo:ədərən, Ösl.: fuadderen) trans.
577) LWB Fueres
 ... mat him (es ist nicht mit ihm auszukommen) Echt.: wat an deem Haus e Foares as, dovoan as
578) LWB Fues
 ... Fues, Echt.: Foas (lok. phV. cf. Ltb. 7, dazu Pl.
579) LWB Fuesecht
 ...Fuesecht (Echt.: Foasicht, älter Foasenicht, Nord.: Fasicht, Fasich,
 ...älter Foasenicht, Nord.: Fasicht, Fasich, Fasech, -echt, Fosicht) F.: 1) «Fastnacht(szeit)»
580) LWB Gaardenzëns
 ...-zëns (Echt.: gO:uərdən-) M.: «Gartenpacht»
 ... «Gartenpacht» (vor dem August zu zahlen) Echt.: 't stëmmt, 't as richtig, sécher wi
581) LWB Gaart
 ...: Gäert/Gaarden, Dim.: Gäertchen Echt.: /gε·iərt, /gε·iərtçən) M.:
 ... häufig als Flurbezeichn. gebr.: an de Gouerden (Echt.) an den naasse G.
582) LWB Gaascht
 ... 06: onggeluedene) G. setzt een hannert d'Dir Echt.: Owesgeest säin ongebeden s. auch
583) LWB Gabber
 ... Gabber (lok. Echt. dafür auch: Gabb) F. u. M.: 1)
584) LWB gafen
 ... gafen Echt.: goafen intr. Verb.: «gaffen»
585) LWB gakeg
 ... aufgeschossen» (von Menschen, Tieren und Pflanzen) in Echt. dafür auch das Kompos.: oaschgakig etwa su
 ... einfältig» (Ga., Wb. 06); 3) Echt.: «aufgeblasen, eingebildet» (dafür auch: oaschgakig)
586) LWB Gankendir, Gankdir
 ... des Hauses); 5) «einmaliger Arbeitsaufwand» Echt.: en Millen mat dräi Geeng (Mühle, die drei
 ... war säin Hausgank; 6) «Gasse» Echt.: Jofferegank (zwischen Beerkes und Howelek, wo
587) LWB Gar
 ... Gar (Nordösl.: /ga:rən Echt.: Goar Vianden: Goaren) N.:
588) LWB Gääscht, Geescht
 ... G. as schwaach, en as schwaach am G. Echt.: a wu bas dou erëm am Gääst här?
589) LWB gäästrig
 ... gäästrig (lok. Echt.) Adj.: 1) «geil» (von
590) LWB Gäässeknëllchen
 ...2) «Lakritze» (in dieser Bed. bes. in Echt. belegt);
591) LWB Gäich, Gäisch
 ...F.: «Fehlstelle im Baumstamm (Nutzholz)» Echt.: en eiche Madrill ounéi Knot a Gäichen.
592) LWB Gäiz
 ... dafür meist: Waasserspann, Schneider, bei den Kindern in Echt. auch Mock (= gemeinlux. Mouk s. d.
593) LWB Gäiz
 ... de G. méi huet, wat em méi ofgeet Echt.: de G. frësst deen wi de Roast d'Eisen.
594) LWB Gäl, Geel
 ... am G. hoat, da lisst si nët mi no (Echt.); 2) «Halstuch aus Wolle» (= Fëschgar
595) LWB gär(en)
 ... gär(en) (phV.: Nösl. jε:ərən, jεrən, Echt. gε:iər, Stadtlux. gi:ər(ən)) Adj./ Adv.: «
596) LWB gebidden
 ... gegrüßt) hääschen a g. mécht de Maart Echt.: gebéid mer dein Hand (gib mir deine Hand
 ...(gib mir deine Hand gutwillig) gebéid mer Zäit (Echt. auch: laß mir Zeit dazu!) d'Familje fir d'
597) LWB Gebuurt
 ...und zwar: 1) «das Geborene» Echt.: dou ele G.!; 2) «das Gebären,
598) LWB Gedanken
 ...Nachdenklichkeit, Überlegung» en as a Gedanken Echt. d'Gedanken doun ä kranken; c) «Sorgen»
599) LWB gedälig, -eg
 ... éiser fënnef (wir sind zu fünf beim Teilen Echt.).
600) LWB Gedéng(el)s, Gedéngens
 ... Ziererei» ich hoan däs G. elo genoug (Echt.).
601) LWB Gediichts
 ... Gediichts N.: «Erfindung» Echt.: da's esu seines G.
602) LWB gedoën
 ... hoat et gedoun (bei mir ist es aus Echt.).
603) LWB Gedoës, Gedoons
 ... «Abschluß, Ende» (zu dem vor.) Echt.: kréit dat Gedous? (nimmt das kein Ende?);
604) LWB Gedras, Gedräs, Gedrees
 ... Gedräs, Gedrees N.: «Drohreden» Echt.: maach der näist ous seim Gedraichs!
605) LWB geduucht, gedugen(t)
 ...: 1) «tüchtig, rüstig, beherzt» Echt.: geduuscht Kadetten (stramme Burschen); 2) «raffiniert
606) LWB Gefëspels
 ... esu e G. gät mer widder d'Geméit (Echt.).
607) LWB Gefier
 ... (langsame Handlungsweise) 't as seines Gefeers (Echt.).
608) LWB Gefiz
 ...Gefiz N.: «übertriebenes Aufputzen» Echt.: 't heelt ä G. an ä Gerësts oa
609) LWB gegäästert
 ... gegäästert (lok. Echt.) Verbadj.: in der Ra.: g. Gromperen «
610) LWB Gegängels
 ...N.: «Hin- und Hergehen» Echt.: hal äs op mat deim Gegeengels ech konnt
611) LWB gehauft
 ... gehauft (lok. Echt.) Adj.: «gelaunt» en ass gutt,
612) LWB Gehäignes
 ... och kee G. bei kengem vun de Kanner Echt.: et hoat G. oa saim Man; 3)
613) LWB Gekläpps
 ... Gekläpps (lok. Echt.:/kleeps,- /kliips,
 ... Inf. klappen (s. d.) hergeleitete Geklapps, Gekloaps (Echt.); 2) im bes.: «Mehl, Eiweiß,
614) LWB Gekraiders, Gekraits
 ... «Gewürzkräuter» Dou G. an d'Zopp (Echt.).
615) LWB Gekrësch(s)
 ... G. a winnig Läd (Heuchelei bei einem Sterbefall Echt.).
616) LWB Geläf, Geleef
 ... Geläf, Geleef (Pl. Geläwer lok. phV. Echt.: Klääf, Nösl.: Gléif) N.: «
617) LWB Geleefnes
 ... Geleefnes (lok. Echt.) N.: «Erlebnis» bes. Pl.
618) LWB g(e)lënd, gelënn, gelenneg
 ...(cf. geléi) a gelënte Weerder gesot (Echt.) ech soën der et nach g.;
619) LWB g(e)lëschtereg, -lech
 ...t gät jo alles nëmmen fer di gelësterlich Schnäk (Echt.).
620) LWB Geméis
 ... Gerede, Getue» 't as seines Gemis (Echt.); 3) spöttisch: «junge Burschen, Mädchen»
621) LWB Gemenghät, -heet
 ...: «Gemeinheit» en Gemänhät esu eppes! (Echt.).
622) LWB gemunnen
 ... gemunnen (Echt./mO:nən Red. gemaunen, Part Prät. gemaunt)
 ... gemunnt mech esou (ich glaube, es ist so) Echt.: 't gemoant mich näist Gouts (sonst meist
623) LWB Genäids
 ... Genäids N.: «Mißgunst» Echt.: elouter G.