1) | LLU Bäs |
| ... fundamentum. (Vossii Etymologicon linguæ latinæ.) — Gew mer èng Bäs; engl. give me a buss. — |
2) | LLU Buttèll |
| ... brechen, décoiffer une bouteille; engl. to crack a bottle. Gew mer èng hâlw Buttèll Wein; engl. give me half |
3) | LLU Dat |
| ... Holl. dat; engl. that. — Dat Gott et géw! wollte Gott! holl. dat Gott het geve. |
4) | LLU Gièn |
| ... und ech se' gièn, ich bin geworden. Cond. Ech géw, géw gièn, ich gäbe, würde geben, ech géw sen, |
| ... ech se' gièn, ich bin geworden. Cond. Ech géw, géw gièn, ich gäbe, würde geben, ech géw sen, |
| ... Ech géw, géw gièn, ich gäbe, würde geben, ech géw sen, ich würde sein. Imp. gew, gib, werde, |
| ... würde geben, ech géw sen, ich würde sein. Imp. gew, gib, werde, gièt, gebet, werdet. — Mittelalt. |
5) | LLU Him |
| ...ihm (betont) ist alles erlaubt, à lui tout est permis. Gew him et, gib es ihm; engl. give it |
6) | LLU Matgièn |
| ... mit (zu essen) geben, donner, partager avec quelqu'un. — Géw mer mat, donne-moi un morceau. E' get net gièr mat, |
7) | LLU Popegei |
| ... qui imite la voix humaine. Dem Ox gew Hee, der Popegei Zocker. Da fœnum bovi et |
8) | LLU Spengelsknapp |
| ...-knäpp, m., der Stecknadelkopf, la tête d'épingle. — Ech géw kee' Spengelsknapp doirfir, das ist keinen Stecknadelkopf werth; |
9) | LLU Verläf |
| ... verlof; engl. I will not go without leave. — Gew mer Verlæf; engl. give me leave. |
10) | LLU Zógièn |
| ... leever een to. Dee' wöllt dædegen öm èng Kó, dee' gew léwer èng zó. — Den Daum zógièn, beim Ellenmaaß |
11) | WLM Alkôf |
| ... Alkôf — m., Schlafgelaß, gew. in der Stubenseitenwand u. mit Vorhang versehen, fr. alcôve, E. |
12) | WLM Bauere-mod |
| ... Bauere-mod m., Bauernmode, gew. im Gegensatz zum guten Geschmack der Städter. — blô a |
13) | WLM Flang |
| ... Flang f., Weiche; gew. pl. Flangen; fr. flanc. |
14) | WLM Geiert |
| ... Geiert m., Geigenspieler, gew. verächtlich. |
15) | WLM Plât |
| ... Plât f., Fliese, Platte, gew. Steinfliese; hol. plaat. |
16) | WLM Schmⁱerbock |
| ...Schmⁱerbock m., Hebebock zum Hochheben der Wagenräder, gew. um sie zu schmⁱeren. |
17) | WLM Tût |
| ... irgend etwas Rohrartiges, so auch podex; 3. Säufer, gew. Bratweinstût; 4. gemeiner Bärenklau, Heracleum spondylium (Pfl.). |
18) | WLM Zerek |
| ... Zerek f., Spritze, gew. Klystier; fr. seringue. |
19) | LWB Abgestuerwemass |
| ...mëss F.: Messe für alle A. einer Pfarrei, gew. am Kirchweihmontag; |
20) | LWB Äärd(e)wuerm |
| ...-(e)wuerm M.: «Erdwurm», der gew. Regenwurm — geplot, plakeg (nackt), sech kraupen (sich |
21) | LWB Bamueleg |
| ...-ueleg M.: gew. für «Arachidenöl», eigtl. «Olivenöl» |
22) | LWB Baueremoud |
| ...-moud M.: «Bauernmode» gew. im Gegs. zum guten Geschmack der Städter — blo a |
23) | LWB dratt |
| ... ordin. Zahlwort: «dritt» (flektiert wie ein gew. Adj.) — deen drëtten an der éischter Rei — |
24) | LWB Fell |
| ... (durchprügeln) — en huet en déckt F. — gew. decke Pelz. |
25) | LWB versaumen |
| ...versäumen» — elo hues d'eppes Schéins versaumt (gew. iron.) — du versaums näischt, wann s de nët |
26) | LWB Fousssak |
| ...-sak M.: «Sack, gew. aus einem nach innen gewendeten Wildfell, zum Warmhalten der Füße |
27) | LWB Fréiuebst |
| ...-uebst N.: «Frühobst», wofür gew. zäitlech Uebst; |
28) | LWB gankber |
| ...: 1) «gangbar, leicht zu begehen» (gew. in neg. Sätzen gebr.) — 't as haut |
29) | LWB Gesëndel |
| ... Gesandel) N.: «Gesindel» — dafür gew. Pak. |
30) | LWB Generolsbeicht |
| ...-beicht F.: «Generalbeichte» — gew.: Generalbeicht; |
31) | LWB Glob |
| ... M. (bisw. F.): «kugeliger Lampenschirm» (gew. aus Glas). |
32) | LWB Glyzin |
| ... Glyzin gew. |
33) | LWB groussmiddeg |
| ...Adj.: «großmütig» (so Wb. 06) dafür gew. jhëneréis. |
34) | LWB haaptsënn |
| ...-sënn F.: «Hauptsünde» — gew. Doudsënn; |
35) | LWB hausdir |
| ...-dir (Ton: gew. 2, im Ggs. auch 1) F.: «Haustüre» |
36) | LWB Hellebor |
| ... «Schnee-, Christrose, Nieswurz, Helleborus niger» (gew. Krëschtblumm); 2) Wb. 06: «gemeines Wohlverleih». |
37) | LWB hillechen |
| ...egen trans. Verb.: «aushöhlen» — gew. das Komp.: aushillechen, aushillen. |
38) | LWB Iessläffel |
| ...-läffel (gew. Ton: 2) M.: «Eßlöffel» (im Gegs. |
39) | LWB jee, jéi |
| ...s. d. I/S. 180, nujee — beide gew. Ton: 2; Ton: 1 u. bes. Ton: 1 + |
40) | LWB Jud(d) |
| ...I M.: «geräuchertes Kammstück vom Schwein» (gew. gekocht und mit Saubohnen — cf. Gaardeboun — aufgetragen, |
41) | LWB Klautchen |
| ... und Gegenwart, S. 87 f.). — Im Gegensatz zur gew. Schmiede stand das Herdfeuer des Klautchen in der Mitte |
42) | LWB Léi(e)rer |
| ... Lärer) M.: «Lehrer» — dafür gew. Schoulmääschter (s. d.) — den Här Lerer, Lärer. |
43) | LWB Liicht |
| ... Licht der Verkehrsampel) — mer sin duurch d'Liichter (gew. Luuchte) vill opgehale gin (durch das rote Licht der |
44) | LWB Miau |
| ... Miau F.: 1) (gew. Ton: 2) «Ruf der Katze»; 2) |
45) | LWB Militärkapell |
| ...-kapell F.: «Militärmusikkapelle» dafür gew.: Zaldotemusek; |
46) | LWB Prêt |
| ... gin, ufroen; b. (bisweilen) «Anleihe» (gew.: Emprunt) — e P. maachen; c. «Ausleihe |
47) | LWB ronderëm |
| ... r. d'Stad — abfällige Ra.: r. (gew.: hannen erëm) d'Duerf as wéischt — Rätsel: |
48) | LWB rotbeschloen |
| ...beschloen refl. Verb.: «sich beratschlagen» (gew.: berotschloen); |
49) | LWB Sandmann |
| ...-mann, gew. |
50) | LWB schlussoktavsonndeg |
| ...-oktavsonndeg, gew. nur: |
51) | LWB chausséiert, schoosséiert |
| ... ch. — en huet de Mo mat Paweesteng sch. (gew.: de Mo paweet). |
52) | LWB stoppen |
| ... einem Stöpsel, Korken versehen» — eng Fläsch st. (gew. dafür: e St. op eng Fläsch maachen) — si sin |
53) | LWB Uechtergeschir |
| ...(das U. wird zum Anspannen des einzelnen Zugtieres [gew. Pferd, früher auch Ochse oder Kuh] in die |
54) | LWB Wuecht |
| ...» — Echt.: si hoa Woacht gehalen (gew. dafür das Verb.: waachen); |
55) | LWB Zidderseemchen |
| ...: «Samen des Bilsenkrautes» (C: von einer gew. Frau gehört, die mehr im Spaß als im Ernst ihrer |