Špadeⁱ, f.Špadseⁱerbèngel, m.padseⁱeren, vn.Špadseⁱergak, m.Špann, f.pannen, van.Špannerack(en), m.Špannerâd, n.Špâr, f.Šparjel, f.Šparjeldeⁱer, n.Šparjelfrösser, m.Šparjelkräkt, f.Šparjelzalôt, f.Špasel, f.paselen, va.Špass, m.Špâss, m.pâssech, a.pâssen, vn.Špâssmecher, m.Špâssvull, m.patz, a.Špatzbir, f.Spatzelfei, f.Špaut, m.Špâwèck, m.Špêch, f.Špêchel, f.pêchelech, a.Špⁱecht, m.Špèck, m.Špèckbon, f.pèckech, a.pèckfètt, a.Špèckheisjen, n.Špèckmek, f.Špèckmud, m.Špècknôl, f.Špèckschwârt, f.Špèckwûrzel, f.pedeⁱeren, va.Špédel, f.Špedôl, m.Špedôlskascht, m.Špeicher, m.Špeicher-lîcht, f.Špeicherrât, m.Špeichertrâp, f.Špeichnôl, m.Špeis, f.peisen, va.Špeisgⁱertner, m.peizen, vn.Špeiz-köscht, f.Špeiz-männchen, m.peken, va.Špeknôl, f.Špektâkel, m.Špèktif, f.Špèll, f.Špèlle-bên, npl.Špèllen, n.Špèlz, m.Špèlster, m.Špeⁱnchen, m.Špengel, f.Špengelbên, pln.pengelen, va.Špengelfâss, n.Špengelgèld, n.Špengelgreⁱtchen, n.Špengelschösser, m.Špengelsknapp, m.Špenôt, m.Špet, m.Špⁱer, m.Špêrballech, m.Špêrdunn, f.Špⁱerebâm, m.pêren, va.pⁱeren, va.Špⁱerkelchen, m.Špⁱerkètten, f.pⁱerlech, a.Špeⁱss, m.Špeⁱssbirjer, m.peⁱssen, va.Špeⁱssijel, m.peⁱt, a. av.Špeⁱthⁱerscht, m.Špeⁱthuwer, f.Špeⁱtsummer, m.Špeⁱtubs, n.Špètzion, f.pètzioneⁱeren, va.Špîcht, f.Špickebon, f.Špickenulech, m.Špijel, m. | Špadeⁱ f., Degen; ital. spada.
Špadseⁱerbèngel m., Spazierstock.
padseⁱeren vn., spazieren.
Špadseⁱergak m., Spaziergang.
Špann f., Spinne. — e Gesîcht weⁱ èng Š., ein böses Gesicht. — drakucken eweⁱ èng Š., böse dreinschauen. — wann ên ôwes èng Š geseit, dât brengt Ongglek.
pannen van., spinnen. — dé pönnt kèng rèng Seid dodrun, der wird keine reine Seide davon spinnen, dh. es wird nicht sein Vorteil sein. — èppes ewèch p., etwas mit Appetit verzehren.
Špannerack(en) m., Spinnrocken.
Špannerâd n., Spinnrad.
Špâr f., Querholz, womit die Leitern am Bauernwagen oben und unten zusammengehalten werden.
Šparjel f., Spargel.
Šparjeldeⁱer n., Spargelhähnchen (Jnsekt, lema asparagi).
Šparjelfrösser m., s. Šparjeldeⁱer.
Šparjelkräkt f., Spargelpilz.
Šparjelzalôt f., Spargelsalat, auch als Pflanze; Lactuca augustana.
Špasel f., Fußfessel.
paselen va., die Vorder= und Hinterfüße des Pferdes bei der Beschälung mit Ketten fesseln; binden; festnehmen.
Špass m., 1. Stück Holz, Kien, hölzerner Spieß; 2. Spitzacker. — wo neischt ass, do brènnt de Š., wenn kein Fleisch am Holzspieße steckt, so verbrennt dieser selbst.
Špâss m., Spaß. — aus Š. get Êscht, aus S. wird Ernst. — Š. muss sin, sôt de Bauer, du[Bd. 1, S. 413a] hut en d Fra mam Grêf geköddelt.
pâssech a., spaßhaft. — 't ass net ., das ist nicht zum Lachen.
pâssen vn., spassen.
Špâssmecher m., Spaßmacher.
Špâssvull m., Spaßvogel.
patz a., 1. spitz; 2. karg. — patz gin, mager werden. — et patz hun, in gedrückten Verhältnissen leben. — ê p. hâlen, j. den Brotkorb hochhalten.
Špatzbir f., eine Birnensorte.
Spatzelfei — f., gebräuchlicher Salbei.
Špaut m., Speichel; lat. sputum, obd. Spüte.
Špâwèck m., Spinngewebe.
Špêch f., Radspeiche.
Špêchel f., Sommersprosse; engl. speck.
pêchelech a., mit Sommersprossen behaftet.
Špⁱecht m., Specht. — grenge Š., Grünspecht. — grôe Š., Grauspecht. — klènge Š., kleiner Buntspecht. — rode Š., Buntspecht.
Špèck m., 1. Speck (Fleisch); die nackte Haut (in der Kindersprache); 2. kohlartige Kratzdistel. — Š. a Schwârt ass ènger Ârt, S. und Schwarte sind einer Art, dh. die Bösen gesellen sich. — dât ass S. a Schwengeflêsch, das ist S. und Schweinefleisch, dh. eins und dasselbe. — mat Š. fänkt ê Meis, mit Speck fängt man Mäuse. — Špèck a Brot schleⁱt den Honger dot.
Špèckbon f., Feuerbohne.
pèckech a., speckig.
pèckfètt a., ganz fett.
Špèckheisjen n., Fleischkammer; Els. Spëckkämmerle, Strafwinkel.[Bd. 1, S. 413b] Špèckmek f., Speckkäfer (dermestes lardarius).
Špèckmud m., Speckkäfer.
Špècknôl f., Packnadel.
Špèckschwârt f., Schwarte, an der noch Speck ist.
Špèckwûrzel f., Wurzel einer Art Glockenblume, welche fingerdick wird und von den Kindern gerne gegessen wird. Dieselbe hat einen angenehmen, süßen Geschmack. | |